1 Wathesalonike- Mwongozo na Ufafanuzi

Waraka wa Kwanza kwa Wathesalonike ni barua iliyoandikwa na watumishi wa Mungu, mtume Paulo, Sila, na Timotheo kwa ajili ya kanisa katika mji wa Thesalonike. Kabla ya kusoma na kufafanua barua hii tutaangalia mambo yafuatayo ya msingi, ambayo yatatusaidia kuelewa vizuri barua hii. Mambo haya ni

a. Mji wa Thessalonike

a. Kuzaliwa kwa kanisa la Thesalonike.

b. Sababu ya kuandikwa kwa waraka huu.

c. Mpangilio wa barua hii.

a. MJI WA THESSALONIKE.

Thesalonike ulikuwa ni mji mkuu na maarufu wa Jimbo la Kirumi la Makedonia, na kwa sasa ni mji wa pili kwa ukubwa katika nchi ya Ugiriki. Thesalonike ulikuwa katika njia ya Egnatia, njia muhimu zaidi ya kibiashara inayotoka Rumi hadi Asia Ndogo. Thesalonike ulikuwa mji huru uliokuwa na uongozi wake. Uongozi huu ulikuwa ni kundi la watu watano au sita ambao waliitwa “Wakubwa wa mji” au “Viongozi wa mji” (Matendo 17:6). Kwa kuwa ulikuwa na bandari, ulikuwa mji wenye uchumi unaostawi na kusababisha kuwa na watu kutoka maeneo mbalimbali kama vile Wayahudi kutoka Yudea (Israeli).

b. KUZALIWA KWA KANISA LA THESALONIKE.

Kanisa la Thesalonike lilizaliwa wakati wa safari ya pili ya kitume ya Mtume Paulo na timu ya Injili pale walipofika katika mji wa Thesalonike na kuhubiri Injili kwa zaidi ya wiki tatu. Habari za kuzaliwa kwa kanisa la Thesalonike zinapatikana katika kitabu cha Matendo ya Mitume, sura ya 17 kuanzia mstari wa 1 mpaka 10. Lakini ili kuelewa vizuri habari hii, ni muhimu kuanzia katika sura ya 15 mstari wa 36 mpaka sura ya 18 mstari wa 22.

Baada ya kanisa kufanya kikao kule Yerusalemu na kukubaliana baada ya majadiliano (15:7) kwamba mataifa hawatakiwi kushika sheria ya Musa wala kutahiriwa ili kupata wokovu kama waamini wa Kiyahudi walivyofundisha (15:1, 5), wakaandika barua kueleza makubaliano yao. Barua hii ilikwenda kwenye makanisa yaliyoko Antiokia, Shamu na Kilikia (15:23). Katika barua hiyo, wakawatahadharisha mataifa kujiepusha na ibada za sanamu na uasherati (15:28-29). Wakawatuma mashahidi wawili ili kupeleka na kusoma barua hii pamoja na Paulo na Barnaba. Mashahidi hawa wawili walikuwa ni Yuda na Sila, watu wakuu (viongozi) miongoni mwa kanisa la Yerusalemu (15:22). Kundi hili lilifika Antiokia, mji ambao ulikuwa kama makao makuu ya kanisa kwa mataifa (15:30). Yuda na Sila walifanya kazi waliyopewa na kanisa la Yerusalemu (15:31-32) na kazi ilipoisha, Yuda alirudi Yerusalemu, Sila akabaki Antiokia (15:33-34).

Paulo na Barnaba walibaki Antiokia kwa muda wakihubiri na kufundisha Neno la Mungu pamoja na watu wengine (15:35). Baada ya muda, ndipo safari ya pili ya kimisheni ikaanza. Safari ilianza kwa Paulo kumtaka Barnaba warudi kwenye makanisa waliyoyafungua katika safari yao ya kwanza ya kimisheni ili kuona wanaendeleaje (15:36). Lakini kukatokea mgawanyiko kati ya Barnaba na Paulo, kwa sababu Barnaba alitaka Marko awepo kwenye msafara wao lakini Paulo hakutaka kwenda na Marko kwa kuwa hapo mwanzo Marko aliwaacha Pamfilia (13:13) na kurudi Yerusalemu wakati wa safari ya kwanza ya kimisheni (15:38). Barnaba akamchukua Marko (kwa jina jingine Yohana, mwandishi wa Injili ya Marko) akaenda naye Kipro na Paulo akamchukua Sila wakaenda Kilikia (15:39-41).

Katika safari yao, Paulo na Sila wakaungana na Timotheo huko Listra na wakazunguka kwenye makanisa wakiwaimarisha na kuwasomea waamini barua ya mkutano wa Yerusalemu (16:1-5). Walipopita Frigia na Galatia walitaka kuhubiri Injili katika Asia, lakini Roho aliwazuia hivyo wakapita Asia bila kuhubiri na wakafika mpaka Troa (15:6-8). Mpaka hapa, timu ilikuwa na watu watatu ambao mwandishi Luka aliwataja ambao ni Paulo, Sila na Timotheo (inawezekana walikuwa zaidi ya hao lakini mwandishi hajawataja wengine). Katika mji wa Troa, timu ikaongezeka mtu aitwaye Luka. Hii ni kwa sababu kabla ya Matendo 16:10 mwandishi anasema, “Walipofika kukabili Misia wakajaribu kuenda Bithinia, lakini Roho wa Yesu hakuwapa ruhusa, wakapita Misia wakatelemkia Troa” (Matendo 16:7-8). Lakini baada ya Paulo kupata maono ya mtu anayewaita Makedonia, mwandishi Luka anasema, “Basi alipokwisha kuyaona yale maono, mara tukataka kutoka kwenda Makedonia, kwa kuwa tuliona hakika ya kwamba Mungu ametuita tuwahubiri Habari Njema. Basi tukang’oa nanga kutoka Troa, tukafika Samothrake kwa tanga moja, na siku ya pili tukafika Neapoli; na kutoka hapo tukafika Filipi, mji wa Makedonia” (Matendo 16:10-12). Hii inaonyesha Luka aliungana na timu hii ya kimisheni katika mji wa Troa.

Timu ikasafiri kutoka Troa kuelekea Makedonia kwa kupita Samothrake na kufika Neapoli (bandari iliyokuwa karibu na mji wa Filipi) ndani ya Makedonia (16:11). Makedonia ilikuwa ni jimbo ambalo ndani yake kulikuwa na miji ya Filipi, Beroya, Thesalonike na mingine. Hivyo walipofika jimbo la Makedonia, walianza kazi yao mji wa Filipi (16:12). Luka ameutaja mji wa Filipi kwa sifa akiutaja kwamba ni “mji ulio mkuu katika jimbo lile” lakini ukuu huu si ukuu kwa maana ya kiutawala. Mji mkuu wa kiutawala katika jimbo la Makedonia ulikuwa ni Thesalonike.

Baada ya kufika Filipi, Injili ikahubiriwa hapo na kanisa likazaliwa. Kwa kuwa katika mji huu hakukuwa na sinagogi la Wayahudi, walienda kando ya mto, ambako walijua kungekuwa na eneo la kusali Wayahudi (16:13). Baada ya mateso, kufungwa gerezani na kufunguliwa, Paulo na Sila wakasafiri mpaka Thesalonike (Timotheo alikuwepo kwenye msafara japo hakuwepo gerezani). Luka hakufika Thesalonike kama anavyotuambia, “Wakiisha kupita kati ya Amfipoli na Apolonia wakafika Thesalonike, ambapo palikuwa na sinagogi la Wayahudi” (Matendo 17:1).

Hapa Thesalonike, walihubiri Injili (kuhojiana nao kutoka kwenye maandiko) kwenye sinagogi la Wayahudi kwa zaidi ya Jumamosi tatu na baadhi ya Wayahudi, wamataifa waliomcha Mungu kwa dini ya Kiyahudi wengi na wanawake wenye cheo wakaamini (17:1-4). Lakini Wayahudi wengine wakaona wivu kwa kuwa watu wa dini yao wanahama, wakasababisha ghasia na kuwashitaki waamini walioamini na yule aliyekaa na timu ya Injili yaani Jasoni (inawezekana pia waamini walikuwa wanakutana kwa Jasoni kwa ajili ya ibada). Wayahudi hawa waliwashitaki waamini wa Thesalonike (Jason akiwepo) kwa kuwakaribisha watu wanaotenda mambo yaliyo kinyume cha amri za Kaisari, wakisema kwamba yupo mfalme mwingine, aitwaye Yesu (17:6-7). Hivyo hii ilikuwa ni kesi ya uhaïni (kuasi serikali ya Rumi), maana huwezi kutangaza mfalme mwingine sehemu yenye mfalme. Pamoja na Thesalonike kuwa mji huru, bado ulikuwa unatunza heshima ya Kaisari. Hii ndiyo maana wakubwa wa mji walifadhaishwa (17:8). Baada ya kushitakiwa, ikatolewa dhamana kwa Jasoni na waamini. Inadhaniwa kwamba dhamana ilihusisha Jason kukubali kutokuwapokea tena Paulo na Sila, yaani Paulo na Sila walizuiliwa kurudi tena Thesalonike kisheria, lakini zuio hili halikumhusu Timotheo, ndiyo maana Timotheo aliweza kurudi tena Thesalonike (1 Wathesalonike 2:17-3:1-5).

Kwa sababu ya tukio hilo, timu ya umisheni ikalazimika kuondoka usiku na kwenda mpaka Beroya (17:10). Wayahudi wa Beroya walikuwa waungwana, walijifunza na wengine wakaamini, lakini Wayahudi wa Thesalonike waliposikia habari hizo wakawafuata timu ya umisheni huko Beroya na kufanya ghasia pia huko, kiasi cha kusababisha Paulo kuondoka Beroya kwenda mpaka Athene (17:11-14). Timotheo na Sila wakabaki Beroya, lakini wale waliomsindikiza Paulo mpaka Athene walipokuwa wanarudi, Paulo akawaagiza kuwaambia Sila na Timotheo kwamba wasikawie wamfuate Athene (17:15). Barua ya Wathesalonike inaonyesha kwamba Paulo na Timotheo (pamoja na Sila) walionana Athene kwa muda mfupi ambapo kutoka Athene Paulo alimtuma Timotheo kwenda Thesalonike (1 Wathesalonike 3:1-5). Na kutoka Athene inadhaniwa Sila akarudi Filipi. Kutoka Athene, Paulo akaenda Korintho ambako akaonana na Timotheo na Sila, Timotheo akitoka Thesalonike na habari njema ya maendeleo ya kanisa (Matendo 18:5). Hivyo, timu hii ya kimisheni ikafanya kazi ya Injili katika mji wa Korintho (2 Wakorintho 1:19). Mji wa Korintho ulikuwa ni mji wa jimbo jingine la Akaya, wakati miji ya Filipi, Beroya na Thesalonike ilikuwa kwenye jimbo moja la Makedonia.

Kuna mambo ya msingi ya kuzingatia hapa kuhusu uanzishwaji wa kanisa katika mji huu wa Thesalonike: Moja, kanisa katika mji huu wa Thesalonike lilizaliwa katikati ya upinzani mkubwa wa Wayahudi. Kwa kuwa Wayahudi hawa wa Thesalonike walifanya ghasia kwa timu ya umisheni na hii inaonyesha kwamba waliwatesa pia waamini waliobaki baada ya timu hii ya umisheni kuondoka (1 Wathesalonike 3:3-4).

Jambo la pili la msingi ni kujua kuwa kanisa lilipata muda mdogo sana wa kulelewa na timu hii ya kimisheni kwa kuwa walikaa muda mfupi sana.

Jambo la tatu ni kwamba viongozi wao waliomtangaza Yesu kama mfalme walitoroshwa usiku kwenda Beroya (Matendo 17:10). Hili linaweza kuonekana kama kuwatelekeza waamini.

Huko Korintho, Paulo alikaa kwa muda wa mwaka mmoja na nusu (18:11), na kutoka huko ndiyo aliandika barua zote mbili kwa Wathesalonike (pamoja na Sila na Timotheo). Kutoka Korintho, Paulo akasafiri mpaka Yerusalemu akipitia Efeso (akiwaacha Priscila na Akila) na hatimaye akarudi Antiokia kule alikoanzia safari pamoja na Sila (18:18-22). Na hapa ndio mwisho wa safari ya pili ya kitume ya Mtume Paulo.

c. SABABU ZA KUANDIKWA KWA BARUA HII.

Matendo ya Mitume 17 inatuonyesha kwamba timu ya kimishenari haikukaa kwa muda mrefu Thessalonike, na hili halikuwa kwa hiari yao. Kwa sababu ya ghasia za Wayahudi, timu hii iliondoka Thessalonike haraka, hivyo kuacha Kanisa likiwa changa. Tunajua timu hii ilitoka Thessalonike na kwenda Beroya, na huko Beroya pia Wayahudi wa Thessalonike wakawafanyia ghasia na kusababisha waende mpaka Athene (Paulo akitangulia). Paulo anasema kwamba, “Basi kwa hiyo, tulipokuwa hatuwezi kuvumilia zaidi, tuliona vema kuachwa Athene peke yetu. Tukamtuma Timotheo ndugu yetu, mtumishi wa Mungu katika Injili ya Kristo, ili kuwafanya ninyi imara na kuwafariji kwa habari ya imani yenu;” 1 Wathesalonike 3:1-2. Hivyo, kutoka Athene, Timotheo alirudi tena Thessalonike kwa ajili ya kuwafanya imara na kuwafariji kanisa baada ya Paulo kujaribu na kuzuiliwa na shetani zaidi ya mara moja (1 Wathesalonike 2:18). Huko Athene, Paulo hakukaa muda mrefu akaenda Korintho, ambako Timotheo alileta habari njema kuhusu maendeleo ya Kanisa la Thessalonike pamoja na kuwa na changamoto za mateso ya Wayahudi. Paulo anasema, “Lakini Timotheo alipotujia hivi sasa kutoka kwenu, alituletea habari njema za imani yenu na upendo wenu, na ya kwamba mnatukumbuka vema siku zote; mkitamani kutuona sisi vile vile kama sisi kuwaona ninyi.” 1 Wathesalonike 3:6. Habari njema hizi ndizo ziliwafanya timu hii ya kimishenari kuandika barua hii inayoelezea shukrani zao kwa Mungu (1 Wathesalonike 1:2, 2:13 na 3:9) kwa ajili ya ukuaji wa Kanisa la Thessalonike katika imani, upendo, na tumaini pamoja na kuwepo kwa mateso kutoka kwa Wayahudi (1 Wathesalonike 1:16 na 2:14). Ukuaji huu wa kanisa la Thessalonike ulikuwa ni sauti ya ushuhuda kwa makanisa mengine katika jimbo la Makedonia na jimbo la Akaya pia (1 Wathesalonike 1:7-8).

Pamoja na ripoti nzuri ya ukuaji wa kanisa, pia ripoti hizi za Timotheo zilionyesha yale yaliyopungua katika Kanisa la Thessalonike. Mambo hayo yalisababisha timu hii ya kimishenari kuendelea kumuomba Mungu awape nafasi ya kwenda ili kuwaimarisha (1 Wathesalonike 3:10). Hivyo, Paulo na timu hii ya kimishenari wanatumia barua hii pia kuwaimarisha Wathesalonike katika maeneo yenye mapungufu na kuwasisitiza katika maeneo ambayo waliwafundisha wakiwa pamoja nao (4:1-5:28).

d. MPANGILIO WA BARUA HII.

1.1  Paulo, na Silwano, na Timotheo, kwa kanisa la Wathesalonike, lililo katika Mungu Baba, na katika Bwana Yesu Kristo. Neema na iwe kwenu na amani.

UFAFANUZI-ANUANI YA BARUA

Kwa kuwa hii ni barua, inaanza na anuani inayotaja watuma barua, wakusudiwa wa kupokea barua hii, pamoja na salamu. Hii ilikuwa ndiyo namna wenzetu wa karne ya kwanza walivyoandika utangulizi wa barua zao (tazama, barua ya kikao cha Mitume, Matendo 15:23). Watuma ujumbe/waandishi ni Paulo, Silwano (Silwano ni Kilatini cha jina Sila) na Timotheo, na wapokeaji wakusudiwa ni Kanisa la Wathesalonike. Kwa kuwa barua hii inatumia lugha ya wingi toka mwanzo mpaka mwisho na katika sehemu tatu tu Paulo anatumia lugha ya umoja (2:18; 3:5; 5:27), basi barua hii ni ujumla wa mawazo ya watu wote watatu na Paulo akiwa sauti kiongozi kati yao.

Kanisa la Wathesalonike limetajwa kuwa “katika Mungu Baba” na “katika Bwana Yesu Kristo” kuonyesha umoja wa Mungu Baba na wa Bwana Yesu Kristo, kwa kuwa kanisa la Wathesalonike liko ndani yao wote. Neema na amani ni kauli ya salamu kwa kanisa la Wathesalonike, ambayo ni salamu maarufu kwa kanisa la kwanza (tazama Warumi 1:7, 1 Wakorintho 1:3, 2 Wakorintho 1:2, 1 Petro 1:2). Neema ikiwa na maana ya zawadi ya Mungu ya wokovu tusiyostahili tuliyoipata kwa njia ya kifo cha Yesu msalabani, na amani hapa si kutokuwepo kwa vita bali kuwepo kwa uhusiano salama kati ya Mungu na mwanadamu. Kwa hiyo, neema inaelezea sababu, na amani ni matokeo ya kazi hiyo ya Mungu. Neema ya Mungu iletayo wokovu kwa wenye dhambi inaleta amani kati ya Mungu na wenye dhambi, na neema hiyo hiyo inawafanya waamini kuishi kwa amani kati yao wenyewe.

1.2  Twamshukuru Mungu siku zote kwa ajili yenu nyote, tukiwataja katika maombi yetu.

1.3  Wala hatuachi kuikumbuka kazi yenu ya imani, na taabu yenu ya upendo, na saburi yenu ya tumaini lililo katika Bwana wetu Yesu Kristo, mbele za Mungu Baba yetu.

1.4  Kwa maana, ndugu mnaopendwa na Mungu, twajua uteule wenu;

1.5  ya kwamba injili yetu haikuwafikia katika maneno tu, bali na katika nguvu, na katika Roho Mtakatifu, na uthibitifu mwingi; kama vile mnavyojua jinsi zilivyokuwa tabia zetu kwenu, kwa ajili yenu.

1.6  Nanyi mkawa wafuasi wetu na wa Bwana, mkiisha kulipokea neno katika dhiki nyingi, pamoja na furaha ya Roho Mtakatifu.

1.7  Hata mkawa kielelezo kwa watu wote waaminio katika Makedonia, na katika Akaya.

1.8  Maana kutoka kwenu neno la Mungu limevuma, si katika Makedonia na Akaya tu, ila na kila mahali imani yenu mliyo nayo kwa Mungu imeenea; hata hatuna haja sisi kunena lo lote.

1.9  Kwa kuwa wao wenyewe wanatangaza habari zetu, jinsi kulivyokuwa kuingia kwetu kwenu; na jinsi mlivyomgeukia Mungu mkaziacha sanamu, ili kumtumikia Mungu aliye hai, wa kweli;

1.10  na kumngojea Mwanawe kutoka mbinguni, ambaye alimfufua katika wafu, naye ni Yesu, mwenye kutuokoa na ghadhabu itakayokuja.

UFAFANUZI- Shukrani kwa Mungu kwa jinsi Wathesalonike walivyolipokea Neno.

Baada ya anuani barua za karne ya kwanza zilifuatiwa na shukrani. Mara nyingi shukrani huwa fupi, lakini katika barua hii shukrani ni ndefu na ndani yake kuna maelezo ya matukio yaliyotokea kati ya waandishi hawa na Wathesalonike. Shukrani za Paulo, Sila na Timotheo zinaelekezwa kwa Mungu lakini kwa ajili ya Wathesalonike. Hivyo, Waandishi wanawajulisha kanisa la Wathesalonike kwamba huwa wanamshukuru Mungu siku zote kwa ajili yao na shukrani zao hizi huwa wanazifanya wanapowataja katika maombi yao (1:2). Pia, hawaachi kukumbuka kazi yao ya imani, na taabu yao ya upendo, na saburi yao ya tumaini lililo katika Bwana wetu Yesu Kristo, mbele za Mungu Baba (1:3). Kazi ya imani ina maana ya matendo yatokanayo na kuamini/imani. Taabu ya upendo ina maana ya jitihada inayofanyika katika kutekeleza upendo. Saburi ya tumaini ni uvumilivu/ustahimilivu unaozalishwa na tumaini lao kwa Bwana Yesu. Tumaini hili katika Yesu linahusiana sana na kurudi kwake mara ya pili. Haya mambo matatu yanatajwa sana kwa pamoja na waandishi wa Agano Jipya, kama vile katika 1 Wathesalonike 5:8, Warumi 5:2-5, 1 Wakorintho 13:13, Wagalatia 5:5-6, Wakolosai 1:4-5, Waebrania 6:10-12, 10:22-24 na 1 Petro 1:21-22.

Waandishi wanawataja kanisa la Wathesalonike kama ndugu wanaopendwa na Mungu na wanawaambia kwamba wanajua UTEULE (Kuchaguliwa na Mungu) wao (1:4). Walijuaje UTEULE wa Wathesalonike? Au walijuaje kama Wathesalonike wamechaguliwa na Mungu? Walijua kwamba Wathesalonike wamechaguliwa na Mungu kwa sababu Injili iliwafikia na kuzaa matunda (5-10). Injili hii iliyowafikia haikuwa na ustadi wa uwasilishaji tu/maneno tu, bali ilidhihirishwa pia katika nguvu na katika Roho mtakatifu na tena ilikuwa na uthibitifu kamili (1:5), kama Paulo alivyowaambia Wakorintho pia (1 Wakorintho 2:1-5). Udhihirisho katika nguvu na katika Roho mtakatifu na uthibitifu mwingi ilikuwa ni ishara na miujiza iliyoambatana na Injili (Warumi 15:18-19). Lakini pia udhihirisho ulihusisha ushahidi wa maisha ya waandishi wakiwa kwa Wathesalonike. Zaidi, upokeaji wa neno wa Wathesalonike ambao uliwafanya waache sanamu (1:9) na kumgeukia Mungu ni ushahidi wa udhihirisho wa injili yenye nguvu.

Katika kupokea neno Wathesalonike wakawa wafuasi wa Paulo, Sila na Timotheo na wa Bwana wao Yesu kristo (1:6). Ufuasi huu ulikuwa ni wa kustahimili mateso na kuwa na furaha ya Roho mtakatifu katikati ya mateso. Walipokea neno (yaani waliamini katika neno) katika dhiki lakini walikuwa na furaha ya Roho mtakatifu. Paulo, Sila na Timotheo walipata mateso katika safari yao ya kimisheni (kama ilivyoandikwa katika matendo ya mitume sura ya 15-18), lakini walikuwa wavumilivu na kuendelea kuamini na kuhubiri. Bwana Yesu kristo alipata mateso mpaka kufa msalabani lakini alivumilia. Hivyo, waandishi wanasema Wathesalonike wamekuwa wafuasi wazuri kwa kuiga mfano wao na wa Bwana Yesu wa kustahimili mateso.

Katika kuwa wafuasi, Wathesalonike nao wakafanyika kuwa mfano kwa waamini wengine waliokuwa kwenye majimbo ya Makedonia (Jimbo ambalo mji wao upo) na Akaya (Jimbo la jirani) (1:7). Hii ni kwa sababu Thesalonike ulikuwa ni kitivo kikubwa cha Ulaya kusini na habari kutoka katika mji huu wenye bandari zilisambaa haraka. Uvumilivu wao wa mateso uliwafanya waamini wengine kuiga mfano wao. Wanaongeza kwa kusema kutoka kwao Injili imeenea si tu Makedonia na Akaya bali zaidi ya hapo (1:8). Na huko neno la Mungu lilikofika watu wanatangaza (Wanasimuliana) kuhusu jinsi Paulo, Sila na Timotheo walivyofika, walivyoishi na kuondoka Thesalonike na kuhusu jinsi vile Wathesalonike walivyobadilika kwa sababu ya injili (1:9). Walibadilika kwa kuacha sanamu (Ibada za sanamu) na kumgeukia Mungu na kumtumikia. Pia, walibadilika kwa kuwa na mtazamo wa kumsubiri Bwana Yesu (Mwana wa Mungu waliyemgeukia) kutoka mbinguni ambaye Mungu alimfufua. Yesu huyu ndiye atuokoaye na ghadhabu itakayokuja (1:10).

TUNAJIFUNZA NINI?

Sehemu hii tunajifunza kutokana na maisha ya waandishi na Wathesalonike maana sehemu hii haitoi maagizo ya moja kwa moja ya nini kifanyike.

1. Waandishi wanatufundisha kuwa watu wa shukrani kwa Mungu kwa ukuaji unaoonekana katika maisha ya waamini wenzetu, kama wao walivyokuwa wanafanya wao (1:2). Ni kweli huwa tunafanya shukrani kwa Mungu lakini mara nyingi tunafanya shukrani kwa ajili ya kile Mungu amefanya kwenye maisha yetu. Lakini waandishi wanatuonyesha mfano wa kuwa watu wa shukrani kwa yale Mungu anayoyafanya kwa waamini wenzetu pia. Juu ya hilo mara nyingi shukrani zetu ziko kwenye kupata mali, wake/waume, fedha na vyeo lakini waandishi wanatuonyesha mfano kwa kumshukuru Mungu kwa ajili ya mabadiliko ya mtu wa ndani yanayoletwa na wokovu tu.

2. Waandishi wanatufundisha kuomba kwa ajili ya waamini wengine kama wao walivyofanya (1:2). Katika eneo hili pia tunajifunza kuwa waombaji hasa kuwaombea wengine. Nafikiri imekuwa rahisi sana kujitaja sisi wenyewe kwenye maombi lakini Waandishi wanatuonyesha mfano bora wa kuwa waombaji kwa ajili ya waamini wengine. Tunatakiwa kujitafakari ni mara ngapi tumekuwa na muda wa kuomba kwa ajili ya maisha ya watu wengine? Kama maisha yetu yamekuwa ni maisha ya kujiombea sisi tu, basi Mungu anatufundisha kupitia waraka huu kwamba tunatakiwa kuwa watu wenye tabia ya kuomba kwa ajili ya watu wengine.

3. Waandishi wanatuonyesha mambo matatu muhimu wanayoyakumbuka na kuyazingatia wanapowaangalia Wathesalonike (1:3). Mambo haya ni KAZI YA IMANI, TAABU YA UPENDO na SABURI ITOKANAYO NA TUMAINI. Kama ambavyo tumeona mambo haya yalikuwa yanazungumzwa sana na waandishi wa Agano jipya, kwa kuwa ni mambo muhimu sana kuwa dhahiri kwa waaminio. Hivyo, haya ni mambo ya muhimu na sisi kuyaangalia na kuzingatia tunapotaka kujua ukuaji wa waamini wengine au ukuaji wetu. Mimi na wewe tukitaka kujitathimini kama tunakua au la katika maisha yetu ya wokovu basi tunatakiwa kuangalia na kuzingatia mambo haya matatu. Kama imani yetu inazaa matendo mema, kama tunatumia juhudi katika kutekeleza amri ya Bwana ya upendo na kama tuna uvumilivu/ustahimilivu unaotokana na tumaini letu basi hiyo ni ishara kwamba tunakua katika wokovu. Mara nyingi tunashawishika kujitathimini ukuaji wetu katika wokovu kwa kuangalia utumishi wetu na matunda yake, lakini utumishi wetu na matunda yake sio kipimo cha ukuaji katika imani. Hivyo, Mungu anatuita kutathimini maisha yetu na ya waamini wenzetu kwa kuangalia kazi ya imani, taabu ya upendo na Saburi itokanayo na tumaini.

4. Waandishi wanatufundisha kuwa tusihubiri injili yenye maneno matupu bali Injili yenye nguvu za Roho mtakatifu (1:5). Waandishi wanatuonyesha kwamba, walipokwenda Thesalonike hawakuhubiri Injili yenye ustadi wa maneno tu bali Injili yao ilikuwa na nguvu. Hii inatufundisha kwamba tusifikiri ustadi wa mazungumzo yetu ndio unaleta matokeo, bali neno la Mungu katika nguvu ya Roho mtakatifu ndio huleta matokeo. Tukubali kuongozwa na Roho mtakatifu kupitia neno lake ili kuhubiri kwetu kuwe na matokeo ya wokovu kwa wasikiao. Ujumbe huu hauna maana kwamba tusihubiri Injili kwa ustadi wa maneno, bali tusidhani kwamba ustadi wa uwasilishaji wetu ndio unaleta matokeo. Pia, injili inatakiwa kuwa na uthibitisho katika ishara, miujiza, na maisha yetu yaliyobadilishwa kama ilivyokuwa kwa waandishi. Bwana wetu Yesu Kristo alishatupa mamlaka wakati unatupa jukumu la kuhubiri na mamlaka hiyo alitupa ili tuitumie tukiwa shambani mwake. Tusihubiri na kuwaacha watu katika hali zao zinazohitaji kubadilishwa. Kama watu ni wagonjwa, tunapaswa kuwaombea ili waponywe. Wenye shida tunapaswa kuwaombea ili Baba awafanyie miujiza. Na zaidi, maisha yetu yawe ushuhuda wa badiliko la mtu wa ndani kama ushahidi wa nguvu ya Injili.

5. Waandishi wanatufundisha kwamba walifurahia kuona Wathesalonike walikuwa wafuasi wao na wa Bwana kwa kuiga mfano wa kustahimili mateso (1:6). Waraka huu unatuonyesha kwamba Wathesalonike walipokea neno katika dhiki nyingi lakini walikuwa na furaha ya Roho mtakatifu katikati ya dhiki hizo. Paulo, Sila na Timotheo walipata mateso katika safari yao ya kimisheni (Kama ilivyoandikwa katika matendo ya mitume sura ya 15-18) lakini walikuwa wavumilivu na kuendelea kuamini na kuhubiri. Bwana Yesu kristo alipata mateso mpaka kufa msalabani lakini alivumilia. Hivyo, waandishi wanasema Wathesalonike wamekuwa wafuasi wazuri kwa kuiga mfano wao na wa Bwana Yesu wa kustahimili mateso. Hivyo, sisi pia tunatakiwa kuwa wavumilivu na kuendelea kumuamini Kristo hata katikati ya mateso, kwa kuwa tuna mifano ya watu waliovumilia na Bwana wetu Yesu akiwa ndio mfano bora. Tunapopita katika mateso kwa sababu ya imani yetu, Mungu anatuita kuwa wafuasi wa waliotutangulia. Tunaitwa kuvumilia, tunaitwa kuwa na furaha ya Roho kwa sababu hii ndio njia Bwana wetu alipita. Tuone furaha kupita njia aliyopitia Bwana wetu Yesu Kristo. Kwenye kipindi tunachoishi mateso kwa sababu ya imani imekuwa ni jambo linalokimbiwa na waamini wengi na hivyo imepelekea wengine kuikana au kuficha imani yao. Mwamini mwenzangu usiwe kwenye kundi. Hilo, mateso ni sehemu ya imani yetu (Marko 10:29-30).

6. Waandishi wanafurahi kwamba Wathesalonike wamefanyika kielelezo kwa maeneo mengine kwa kuweza kustahimili mateso na kuwa na furaha ya Roho mtakatifu wakati wa mateso (1:7-8). Sehemu hii pia inatufundisha sisi kwamba, pale tunapoonyesha uvumilivu na kubaki na imani yetu kwa Bwana Yesu hata wakati wa mateso, hili jambo hufanyika ushuhuda kwa watu wengine, waamini na wasio waamini. Na upande wa pili wake ni kweli, pale tunaponyesha kutokuwa wavumilivu na kuyumba yumba katika imani tunafanyika ushuhuda kwa wengine, waamini na wasio waamini lakini ushuhuda huu unakuwa ushuhuda mbaya. Mungu anatuita kuvumilia mateso ili pia tufanyike mfano bora kwa waamini wengine.

7. Waandishi wanafurahi pia kuona kwamba kule habari za ustahimilivu wa Wathesalonike zimefika, habari za namna gani wapagani hawa (Wathesalonike) waliacha sanamu zao pia zimefika (1:9-10). Hii inatuonyesha kwamba habari za matokeo ya injili (Badiliko la watu) huenea kwa watu wengine na kufanyika kuwa ushuhuda. Ushuhuda wa mabadiliko ya watu ni muhimu sana katika kueneza habari za Bwana wetu Yesu kristo. Kwa miaka ya hivi karibuni, shuhuda za miujiza ya uponyaji, mafanikio ya kiuchumi na upataji wa vyeo zimekuwa ndio zinapewa kipaumbele sana kuliko shuhuda za mabadiliko ya utu wa ndani. Lakini Mungu anataka kusinyamaze pale tunapoona ushahidi wa mabadiliko ya maisha ya watu kwa sababu ya injili. Pesa, uponyaji na vyeo watu wanaweza kupata hata nje ya Mungu, lakini badiliko la utu wa ndani halina mbadala. Hivyo, tutumie nguvu nyingi na jitihadi kushuhudia mabadiliko ya utu wa ndani yanayotokea kwa watu wanaoamini ili wasioamini wavutwe kwa kristo.

2.1  Maana ninyi wenyewe, ndugu, mwakujua kuingia kwetu kwenu, ya kwamba hakukuwa bure;

2.2  lakini tukiisha kuteswa kwanza na kutendwa jeuri, kama mjuavyo, katika Filipi, twalithubutu katika Mungu kuinena Injili ya Mungu kwenu, kwa kuishindania sana.

2.3  Kwa maana maonyo yetu siyo ya ukosefu, wala ya uchafu, wala ya hila;

2.4  bali kama vile tulivyopata kibali kwa Mungu tuwekewe amana Injili, ndivyo tunenavyo; si kama wapendezao wanadamu, bali wampendezao Mungu anayetupima mioyo yetu.

2.5  Maana hatukuwa na maneno ya kujipendekeza wakati wo wote, kama mjuavyo, wala maneno ya juujuu ya kuficha choyo; Mungu ni shahidi.

2.6  Hatukutafuta utukufu kwa wanadamu, wala kwenu, wala kwa wengine tulipokuwa tukiweza kuwalemea kama mitume wa Kristo;

2.7  bali tulikuwa wapole katikati yenu, kama vile mlezi awatunzavyo watoto wake mwenyewe.

2.8  Vivyo hivyo nasi tukiwatumaini kwa upendo mwingi, tuliona furaha kuwapa, si Injili ya Mungu tu, bali na roho zetu pia, kwa sababu mmekuwa wapendwa wetu.

2.9  Maana, ndugu, mnakumbuka taabu yetu na masumbufu yetu; kwa kuwa mchana na usiku tulifanya kazi tusije tukamlemea mtu wa kwenu awaye yote, tukawahubiri hivi Injili ya Mungu.

2.10  Ninyi ni mashahidi, na Mungu pia, jinsi tulivyokaa kwenu ninyi mnaoamini, kwa utakatifu, na kwa haki, bila kulaumiwa;

2.11  vile vile, kama mjuavyo, jinsi tulivyomwonya kila mmoja wenu kama baba awaonyavyo watoto wake mwenyewe, tukiwatia moyo na kushuhudia;

2.12  ili mwenende kama ilivyo wajibu wenu kwa Mungu, mwenye kuwaita ninyi ili mwingie katika ufalme wake na utukufu wake.

UFAFANUZI- Maisha ya Waandishi wa Barua walipokuwa Thesalonike.

Waandishi wanawakumbusha Wathesalonike kwamba, ziara yao kwao ilikuwa ni ya matunda kama wanavyojua (2:1). Pamoja na kwamba wahubiri hawa walipata mateso na kutendewa jeuri katika Philipi (Matendo 16:12-40), hawakukata tamaa bali waliendelea mbele na safari ya kimisheni na hata kufika Thessalonike, na hivyo wakahubiri injili ya Mungu kwao (2:2). Kunena kwao injili (“Maonyo yetu”) kwa Wathesalonike hakukuwa kwa ukosefu (kwa kukosea au kuwadanganya), kwa uchafu (maisha ya zinaa), wala kwa hila (kunena kwa kuwatega). Bali kunena kwao injili kulikuwa ni kwa kumpendeza Mungu aliyewapa kibali na kuwakabidhi kazi hii ya kuhubiri injili. Mungu huyu ndiye apimaye mioyo yao na hivyo hawakuhubiri kwa kumpendeza wanadamu (2:4). Waandishi wameiita Injili “Maonyo yetu” kwa sababu ililenga badiliko la maisha wala haikuwa na maneno ya kuingia kichwani tu.

Wanenaji wengi wa wakati huo (hasa wanafalsafa) walituhumiwa na jamii kuhusu ukosefu, uchafu na hila kama ambavyo jamii yetu inawatuhumu wanasiasa ufisadi na uongo. Hii ndio maana Waandishi walitaja sifa hizo kujitofautisha na wanafalsafa.

Waandishi wanaendelea kutaja utofauti wao na wanenaji wengine (hasa wanafalsafa) kwa kutaja sifa za pande hizo mbili. Upande wao hawakufanya yafuatayo:

a. Hawakuwa na maneno ya kujipendekeza wakati wo wote (2:5).

b. Hawakuwa na maneno ya juujuu ya kuficha choyo (kuficha uhitaji au tamaa ya fedha) (2:5).

c. Hatukutafuta utukufu kwa wanadamu hata kwa Wathesalonike wenyewe (2:6).

d. Hawakuwaelemea Wathesalonike pamoja na kwamba walistahiri kutunzwa na Wathesalonike kwa sababu wao ni mitume wa kristo (2:6).

Kwa upande wao wahubiri hawa waliishi kwa sifa zifuatazo:

a. Upole, kama mlezi atuzavyo watoto wake mwenyewe (2:7)

b. Upendo kiasi cha kuwapa ushirika wa maisha yao kwa furaha (2:8)

c. Uwajibikaji katika kazi zao za mikono usiku na mchana (2:9)

c. Maisha ya utakatifu na haki bila kulaumiwa (2:10)

d. Walikuwa kama Baba awaonyavyo watoto wake mwenyewe, wakawashuhudia na kuwatia moyo Wathesalonike ili waenende kama ilivyowajibu wao kwa Mungu (2:11-12).

Sifa hizi zote wanazozitaja Wathesalonike wanazijua kwa kuwa walizishuhudia (2:1, 2:2, 2:5, 2:9, 2:10) na Mungu pia ni shahidi (2:5, 2:10).

TUNAJIFUNZA NINI?

1. Kwa ujumla tunajifunza kwamba wahubiri hawa walihubiri injili kwa mateso na changamoto lakini katika yote hayo hawakufanya yafuatayo;

a. Hawakuhubiri kwa maneno ya kuwapendeza wanadamu au kujipendekeza (2:4-5).

b. Hawakuhubiri kwa lengo ya kuficha uhitaji/tamaa yao wa fedha (2:5 Maneno ya juu juu ya kuficha choyo)

c. Hawakuhubiri kwa kutafuta utukufu kwa watu wowote. (2:6).

Haya ni mambo ambayo yanaweza kuwa msukumo au motisha wa waamini wengi katika kumtumikia Mungu. Kuwapendeza watu/kujipendekeza kwa watu, kufanya kazi ya huduma huku nyuma yake ikiwa na lengo la kupata fedha au kutafuta sifa kwa watu. Lakini waandishi wanatufundisha kupitia maisha yao kwamba, haya mambo hayatakiwi yawe ni sehemu ya maisha yetu ya huduma. Na hapa huduma ni jumla ya maisha yetu. Fundisho hili linatutaka kuchunguza nia zetu katika maisha ya huduma. Nia zetu zisiwe kuwapendeza wanadamu au kujipendekeza kwa wanadamu. Nia zetu zisiwe kutaka fedha wala kutafuta sifa kutoka kwa wanadamu. Nia zetu ziwe kama nia ya kristo ya kuhudumia watu kwa ajili ya manufaa yao.

2. Waandishi hawa kwa upande mwingine wanatuonyesha kwamba walifanya kinyume cha mambo tajwa hapo juu.

a. Walifanya huduma yao kwa UPOLE, kama MLEZI awatuzavyo watoto wake mwenyewe (2:7). Jambo hili pia linatupa sisi mwongozo wa namna gani tufanye utumishi wetu. Tunatakiwa kufanya huduma kama WALEZI wanavyotunza watoto wao. Huu ni mfano wa jinsi Mama/mlezi anavyotunza watoto wake. Mama/mlezi  anafanya kila jitihadi kuhakikisha mtoto wake anakuwa bora na anafanya hivyo kwa upole. Huu mtazamo ndio unatakiwa kuwa moyo wa utumishi wetu.

b. Walifanya huduma kwa UPENDO mwingi na hivyo kuwapa Wathesalonike sio maneno tu ya injili bali ushirika wa maisha yao (2:8). Jambo hili la pili linakwenda pamoja na la kwanza. Upendo ndio unatakiwa kuwa mwongozo wa utumishi wetu. Hii inahusisha kuwa na ushirika na watu tunaowahudumia. Injili sio kama biashara kwamba ukishauza bidhaa (Maneno) huna haja na mteja. Huduma huhusisha ushirika wa maisha yetu na tunaowahudumia, na ushirika huu unatakiwa kuongozwa na upendo. Upendo unajali manufaa ya mtu unayemhudumia na sio manufaa ya mhudumu.

3. Kujinyima haki zetu kwa manufaa ya wale tunaowahudimia (2:9).  Paulo, Sila na Timotheo pamoja na kuwa na haki ya kulishwa na kutunzwa na Wathesalonike kama Bwana Yesu alivyoagiza “…..kwamba wale waihubirio Injili wapate riziki kwa hiyo Injili” (1 Wakorintho 9:14), waliamua kutokutumia haki yao hiyo. Kwa pamoja wakafanya kazi kwa mikono yao na kujilisha wao wenyewe ili WASIWALEMEE Wathesalonike. Jambo hili pia linatufundisha sisi leo, kwa kuwa lengo letu la huduma sio kupata riziki (Kupata riziki halitakiwi kuwe lengo la huduma,) tunaweza kuacha kupata haki hii kwa ajili ya kuwahudumia watu ili TUSIWALEME. Kama watu wanaopokea huduma yako wana uwezo wa kukupa riziki, kupokea riziki kama matunda ya huduma hilo halina shida kabisa, lakini kama watu wanaopokea huduma yako hawana uwezo basi ni vizuri UFANYE KAZI YA MIKONO yako mwenyewe ili USIWALEMEE wahudumiwa. Kwa kufanya hivyo utaweza kukidhi mahitaji yako na pia utaweza kuwahudumia vizuri wale watu Mungu amekupa kuwahudumia. Katika yote lengo na nia ya huduma zetu kwa ujumla wake isiwe kupata fedha. Lengo la uimbaji, utume, uinjilisti, uongozi, kutenda miujiza, kutasfiri ndoto, ushauri na huduma zingine lisiwe kupata riziki, bali liwe kuwahudumia watu. Kama lengo litakuwa kuwahudumia watu basi itakuwa rahisi kukubali kuacha haki zetu ili tunaowahudumia wafaidike.

4. Utumishi wenye ushahidi wa mwenendo wa utakatifu, haki na utauwa. Waandishi walihudumu kwa wathesalonike kwa kuwa mifano katika utakatifu, haki na hawakuwa na sababu ya kulaumiwa katika mwenendo wao (2:10). Kutokana na maisha ya waandishi hawa tunajifunza kwamba tunatakiwa kuwa vielelezo katika maisha ya utakatifu na haki. Tunatakiwa kuishi maisha ya kukataa dhambi na kufurahia haki kwa kiwango ambacho maisha yetu hayatakuwa na sababu za kulaumiwa kutokana na mwenendo wetu. Kama waamini na watumishi wa Mungu namna gani tunaishi ni jambo la muhimu sana, hivyo maandiko yanatutaka kuishi katika kuifuta haki na kuikimbia dhambi.

5. Lengo la huduma zetu. Waandishi wanatuonyesha kwamba walihudumu kwa KUWAONYA Wathesalonike kama Baba awaonyavyo watoto wake, ili waenende kama ilivyo wajibu wao kwa Mungu (2:11-12). Hili linatufundisha kwamba lengo la huduma zetu ni kuwafanya watu waenende kama ilivyo wajibu wao katika Bwana. Kwa maneno mengine, lengo la huduma zetu ni kuwafanya watu wamfananie Bwana wetu Yesu Kristo. Kwa wale ambao bado hawajaamini, tunawahudumia ili wamwamini Yesu, na kwa wale waliokwisha kuamini, tunawahudumia kwa kuwasaidia kufikia kumfanania Kristo Yesu (waenende kama ilivyo wajibu wao katika Mungu). Hatuna lengo lingine katika huduma zetu isipokuwa hili, hivyo Mungu anatutaka tuwe na lengo sahihi katika mioyo yetu ili tuweze kumtumikia vema.

2.13  Kwa sababu hiyo sisi nasi twamshukuru Mungu bila kukoma, kwa kuwa, mlipopata lile neno la ujumbe la Mungu mlilolisikia kwetu, mlilipokea si kama neno la wanadamu, bali kama neno la Mungu; na ndivyo lilivyo kweli kweli; litendalo kazi pia ndani yenu ninyi mnaoamini.

2.14  Maana ninyi, ndugu, mlikuwa wafuasi wa makanisa ya Mungu yaliyo katika Uyahudi, katika Kristo Yesu; kwa kuwa mlipata mateso yale yale kwa watu wa taifa lenu wenyewe, waliyoyapata na hao kwa Wayahudi;

2.15  ambao walimwua Bwana Yesu, na hao manabii, na kutuudhi sisi; wala hawampendezi Mungu, wala hawapatani na watu wo wote;

2.16  huku wakituzuia tusiseme na Mataifa wapate kuokolewa; ili watimize dhambi zao siku zote. Lakini hasira imewafikia hata mwisho.

UFAFANUZI- Shukrani kwa Mungu kwa jinsi ile Wathesalonike walivyopokea Neno.

Hii ni sehemu ya pili ambapo waandishi wanatoa shukrani zao kwa Mungu. Shukrani ya kwanza ilikuwa ni kwa sababu ya jinsi Wathesalonike walivyolipokea neno na hatimaye neno kuzaa matunda (1:2-10). Shukrani ya pili ni kwa sababu ya jinsi Wathesalonike walivyopokea neno la Mungu kama lilivyotakiwa kupokelewa. (2:13). Kupokea kwao neno kukawafanya Wathesalonike waamini, na neno hilo walilolipokea Wathesalonike linatenda kazi ndani yao sasa. Kwa kuwa waliamini, Wathesalonike walifanyika wafuasi wa makanisa yaliyo katika Uyahudi. Hii ni mara ya pili waandishi kuzungumzia ufuasi huu, mara ya kwanza ufuasi ulikuwa kwao waandishi na kwa Bwana Yesu (1:6), lakini sasa ufuasi wa Wathesalonike ni kwa makanisa yaliyokuwa katika Uyahudi (2:14). Makanisa ya Uyahudi yalipata mateso kutoka kwa wayahudi wenzao na Wathesalonike pia walipata mateso kutoka kwa watu waliokuwa katika mji wao wenyewe.

Hawa wayahudi walioyatesa makanisa ya Uyahudi walimuua Bwana Yesu, waliwaua Manabii na kuwaudhi wahudumu wa Injili (hasa Paulo). Kwa kufanya hivyo, hawampendezi Mungu wala hawapatani na watu (2:15). Hapa Wayahudi wanatajwa kuwakilisha wale waliokuwa wakifanya mambo yaliyotajwa katika historia (kuwaua manabii na Bwana Yesu) na wakati wa wahudumu hawa wa injili. Wayahudi wa wakati wa mitume walijaribu kuzuia mataifa wasipate injili (na hatimaye kuokolewa). Kwa kufanya hivyo, Wayahudi hawa (na wale waliofanya mambo kama haya katika historia) wanatimiza dhambi zao. Na kwa sababu ya kutimiza dhambi zao, hasira/ghadhabu ya Mungu imewafikia. (2:16).

TUNAJIFUNZA NINI?

1. Kupokea Neno la Mungu:

Wathesalonike walipokea neno la wahubiri kama neno la Mungu na sio la mwanadamu, na ni kweli neno hili lilikuwa ni neno la Mungu na sio la mwanadamu (2:13). Tunajifunza nasi leo kupokea ujumbe wa wahudumu wa Neno la Mungu kama neno linavyopaswa kupokelewa. Tusiwatazame wao bali tupokee neno la Mungu linalopitia vinywa vyao. Usisubiri mtumishi maarufu tu au unaowapenda ili kupokea Neno la Mungu. Mungu anaweza kuwatumia wale unaowaona kuwa ni wanyonge au wasio maarufu. Pokea ujumbe wao si kama neno la mwanadamu bali kama Neno litokalo katika kinywa cha Mungu mwenyewe. Tukilipokea neno kutokana na nani amesema, basi tunawapokea watu na sio Neno la Mungu. Katika kizazi chetu, Neno la Mungu limepokelewa kwa kutegemea nani anasema au kufundisha. Mara nyingi tumeangalia umaarufu wa msemaji au dhehebu lake. Kwa namna hii, tunawapokea watu na sio Neno la Mungu. Sisi ambao ni waamini tayari tunatakiwa kuwa kama Wayahudi wa Beroya, ambao walipokea Neno la timu ya umisheni kwa kuchunguza pamoja nao ili kupata ukweli wa kile Paulo, Sila na Timotheo walichokuwa wanafundisha (Matendo 17:11). Tuchunguze ukweli wa kile tunachofundishwa, na kama tunachofundishwa ni kweli, basi tupokee neno hilo kama linavyotakiwa kupokelewa bila kujali umaarufu au dhehebu la afundishaye. Hii ni kwa sababu katika maandiko hakuna “mtumishi mkubwa” wala “mtumishi mdogo.”

2. Neno Lilitenda Kazi kwa Imani:

Neno lilitenda kazi kwa kuwa Wathesalonike waliamini (2:13). Hii ni kanuni ya Biblia kutoka Mwanzo mpaka Ufunuo; Neno la Mungu hutenda kazi kwa wale wanaoamini. Kwa lugha nyingine, Neno la Mungu huzaa matunda kwa wale wanaoamini. Pasipo kuamini, hakuna matokeo katika Neno la Mungu. Wakati wowote utakaopokea neno la Mungu basi hakikisha unaamini neno hilo ili lilete matunda katika maisha yako.

3. Mateso ni Sehemu ya Imani Yetu:

Waandishi wanatuambia kwamba Wathesalonike walikubali mateso yaliyotokea baada ya kupokea neno kama makanisa ya Uyahudi (2:14-16). Kwa lugha nyingine, waandishi wanasema Wathesalonike walipata mateso baada ya kupokea Injili kutoka kwa watu waliopo katika mji wao, kama ambavyo Wayahudi walioamini walioko katika Uyahudi walivyopata mateso kutoka kwa Wayahudi wenzao. Wayahudi hawa wa Yudea ndio waliomuua Bwana Yesu na kuwapinga mitume wasihubiri injili kwa mataifa. Hivyo, waandishi wanasema Wathesalonike wamekuwa wafuasi kwa maana ya kwamba wamepitia yale yale ambayo waamini wenzao walioko katika Uyahudi/Yudea wameyapitia. Hili ni kuwatia moyo kuwaonyesha kwamba wao sio wa kwanza na wala sio wao peke yao wanaopata mateso kwa sababu ya imani yao. Hata manabii ndani ya Israeli walipitia hayo na hata kuuawa. Waandishi wanalisisitiza jambo hili tena, kwani walilitaja mara ya kwanza katika sura ya kwanza, mstari wa 6 hadi 10.

Tunajifunza kwamba tunapopata mateso kwa ajili ya imani yetu, tunatakiwa kujua kwamba hatuko peke yetu na wala sio sisi wa kwanza kuteseka kwa sababu ya imani yetu. Hivyo, tunaitwa kuendelea kuvumilia mateso bila kuacha imani yetu wala kushusha viwango vya aina ya maisha ambayo Bwana Yesu ametuitia kuyaishi. Mateso ni sehemu ya maisha ya waamini kwa kuwa ulimwengu unapingana na imani yetu.

2.17  Lakini sisi, ndugu, tukiwa tumefarakana nanyi kwa kitambo, kwa uso si kwa moyo, tulizidi kutamani kwa shauku nyingi kuwaona nyuso zenu.

2.18  Kwa hiyo tulitaka kuja kwenu, naam, mimi Paulo, mara ya kwanza, na mara ya pili, na Shetani akatuzuia.

2.19  Maana tumaini letu, au furaha yetu, au taji ya kujionea fahari, ni nini? Je! Si ninyi, mbele za Bwana wetu Yesu, wakati wa kuja kwake?

2.20  Maana ninyi ndinyi utukufu wetu, na furaha yetu.

UFAFANUZI- Mtazamo wa waandishi baada ya kuondoka Thesalonike kwa lazima.

Baada ya kuonyesha shukrani zao kwa Mungu kwa namna Wathesalonike walivyopokea neno, waandishi wanarudi kuelezea kuhusu maisha yao wao wenyewe baada ya kuondoka Thesalonike. Kumbuka 2:1-12 walikuwa wanaelezea maisha yao wakiwa Thesalonike. Kama ambavyo tumejifunza kwamba Paulo, Sila na Timotheo waliondoka Thessalonike kwa lazima baada ya ghasia ya wayahudi (Matendo 17:10), Hiyo ndio maana Wanasema wamefarakana (Kutengana) na Wathesalonike kwa kitambo. Waandishi wanasema wametengana na Wathesalonike kwa uso tu wala si kwa moyo, wakimaanisha kwamba mioyo ya wahudumu hawa bado ilikuwa kwa Wathesalonike pamoja na kwamba kimwili walikuwa wameondoka (2:17). Wanasema walitamani sana kurudi kuwaona na Paulo anasema yeye binafsi alijaribu zaidi ya mara moja lakini shetani akawazuia (2:18). Shetani kuwazuia; inawezekana Paulo na Sila waliwekewa marufuku ya kurudi tena katika mji wa Thesalonnike, ambayo marufuku hii hakumhusu Timotheo.  Kwa nini lakini mioyo yao ilikuwa bado kwa Wathesalonike? Kwa nini pia walitamani kurudi kwa Wathesalonike?

Jibu ni kwa sababu Wathesalonike ndio furaha na utukufu wao (2:20). Kwa ufafanuzi, kuendelea mbele na kukua kwa kanisa la Wathesalonike ndio fahari na furaha ya wahudumu hawa, LAKINI MBELE ZA BWANA YESU wakati wa kuja kwake sio mbele za wandamu (2:19).

TUNAJIFUNZA NINI?

1. Kujali Waamini Wapya:

Wahubiri hawa wanatuonyesha kwamba hawakuwa ni wapeleka maneno tu, ambao baada ya maneno kufika wakaondoka, bali walikuwa wanatimiza agizo la Yesu la kuwafanya mataifa kuwa wanafunzi na kuwafundisha kuyashika yote aliyowaamuru mitume (Mathayo 28:19-20). Kuhubiri maneno ya wokovu na watu wakaamini sio mwisho wa kazi bali ndio mwanzo. Yule aliyeamini anatakiwa kujaliwa, kufuatiliwa na kufundishwa. Hii ndio maana Paulo binafsi na wenzake walitamani kurudi Thesalonike.

Mimi na wewe tunapohubiri na watu wakaamini, tunaweka mioyo yetu kwa wale walioamini? Tunawafuatilia kwa gharama yoyote? Au tunawaacha waendelee vyovyote itakavyokuwa? Tujifunze kutoka kwa timu hii ya kimisheni kwamba tunatakiwa kuwaweka moyoni wale tunaowahubiria au wale wanaookoka kupitia utumishi wetu. Tukiwaweka moyoni, tutapata msukumo wa kujua namna gani wanaendelea hata kama watakuwa mbali nasi. Mbali na kujua wanaendeleaje, tukiwaweka moyoni tutapata msukumo wa kufanya kila jitihada kuhakikisha tunawalea ili wakue katika imani.

2. Furaha na Sifa Yetu ni Wale Wanaoamini na Kuendelea Kuamini:

Kazi tunayofanya ya huduma fahari yake au furaha yake ni kuona wale wasioamini wanaamini na wale walioamini wanaendelea kumfanania Kristo. Fahari na furaha yetu iwe ni kwa waamini na sio kwa vitu. Kwa miaka yangu ya kuishi, nimeona waamini wanaona fahari/wanafurahia kuwa na majengo makubwa na ya kisasa ya kukusanyikia au kuwa na programu maarufu katika taifa/dunia, au heshima walizozipata katika kanisa/jamii kwa sababu ya utumishi wao. Wengine wanaona fahari/wanafurahia mafanikio ya kifedha waliyoyapata kwa sababu ya utumishi wao. Lakini haya hayatakiwi kuwa fahari, utukufu, wala furaha yetu. Bali maendeleo ya waamini (katika imani, upendo na tumaini) ndio furaha na fahari yetu. Wasioamini wanapoamini na waamini wanapoendelea kumfanania Kristo, hiyo ndio fahari na furaha yetu.

Nimeona wachungaji/viongozi wa makanisa ya mahali pamoja wanajiona dhaifu kwa kuwa tu hawana majengo ya waamini kukusanyikia au majengo yao sio ya kisasa, na wale wenye majengo ya kisasa wamekuwa na furaha kubwa ya kutimiza ndoto zao. Mungu atusaidie tuhame huko, mimi na wewe msomaji wangu. Fahari yako/yangu na furaha ya huduma iwe ni kuona wasioamini wanaamini na walioamini wanaendelea kumfanania Bwana wetu Yesu Kristo katika ujumla wa maisha yao. Hili ni katika huduma yoyote ile unayoifanya, kwa kuwa huduma zote zinalenga kuwafanya wasioamini waamini na walioamini kumfanania Kristo zaidi.

Jambo la pili katika hili, waandishi wanasema Wathesalonike ni utukufu wao, fahari yao na furaha yao mbele za Bwana Yesu siku ya kuja kwake. Maana yake wanatambua kwamba Bwana akija atawapokea Wathesalonike kama mazao ya kazi ya timu hii ya kimisheni, na hivyo watapata sifa na taji kutoka kwa Bwana. Hivyo, Wathesalonike ndio taji na sifa yao. Hii inatufundisha kwamba tunatakiwa kuona fahari au kuwa na furaha kwa sababu ya waamini. Lakini kuona huku fahari kunatakiwa kusiwe kwa kujisifu mbele za wanadamu, bali kuwe ndani yetu na kuwe kwa kusubiria sifa tutakayoipokea kutoka kwa Bwana Yesu siku atakaporudi.

3.1  Basi kwa hiyo, tulipokuwa hatuwezi kuvumilia zaidi, tuliona vema kuachwa Athene peke yetu.

3.2  Tukamtuma Timotheo ndugu yetu, mtumishi wa Mungu katika Injili ya Kristo, ili kuwafanya ninyi imara na kuwafariji kwa habari ya imani yenu;

3.3  mtu asifadhaishwe na dhiki hizi; maana ninyi wenyewe mnajua ya kuwa twawekewa hizo.

3.4  Kwa kuwa tulipokuwapo kwenu tulitangulia kuwaambia kwamba tutapata dhiki, kama ilivyotukia, nanyi mwajua.

3.5  Kwa hiyo mimi nami nilipokuwa siwezi kuvumilia tena, nalituma mtu ili niijue imani yenu, asije yule mjaribu akawajaribu, na taabu yetu ikawa haina faida.

3.6  Lakini Timotheo alipotujia hivi sasa kutoka kwenu, alituletea habari njema za imani yenu na upendo wenu, na ya kwamba mnatukumbuka vema siku zote; mkitamani kutuona sisi vile vile kama sisi kuwaona ninyi.

UFAFANUZI-Nini walifanya baada ya kuondoka Thesalonike kwa lazima.

Kwa kuwa timu hii ya kimisheni ilikuwa na moyo kwa Wathesalonike, waliamua kumtuma mmoja wao, yaani Timotheo ili arudi Thesalonike ili kuwafanya Wathesalonike imara katika imani (Kuwalea) na kuwafariji kwa kuwa walikuwa wanapitia mateso (3:1-4). Timotheo alitumwa kutoka Athene, hii inaonyesha kwamba baada ya Paulo kuondoka Beroya na kuwaacha Sila na Tiomtheo hapo (Matendo 17:14-15), walionana tena Athene kwa muda mfupi na kutoka huko wakamtuma Timotheo kwenda Thesalonike. Kupitia mateso halikuwa jambo ambalo Wathesalonike hawakuritarajia kwa kuwa wahudumu hawa wa injili waliwaambia mapema kwamba watapata mateso (2:3-4). Paulo anasema wazi kwamba yeye ndiye aliyemtuma Timotheo kwa sababu hakuweza kuvumilia kutokujua maendeleo yao (3:5). Paulo alitaka kujua maendeleo yao ili awe na uhakika kwamba wanaendelea vizuri na kuhakikisha kwamba shetani hakuiharibu kazi yao ya kuhubiri kwa Wathesalonike kwa kuwarudisha nyuma (Tazama, Wafilipi 2:16). Kwa Paulo kama Wathesalonike wangejaribiwa na shetani na kurudi kwenye maisha yao ya awali, basi kazi yao ya kuhubiri ingekuwa bure.  Timotheo akaenda Thesalonike na kurudi na ripori nzuri ya maendeleo ya Wathesalonike katika imani na upendo (3:6) na barua hii ilitokana na ripoti ambayo Timotheo alirudi nayo.

TUNAJIFUNZA NINI?

1. Tuna wajibu wa kutumia njia mbalimbali kuhakikisha tunawafuatilia na kuwalea wale wanaoamini. Mara nyingi nimewasikia wainjilisti wakisema, wao wametumwa kuhubiri tu haya mengine ya kufundisha na kufuatilia ni kazi ya wachungaji na waalimu. Lakini wamishenari hawa wanatuonyesha mfano mzuri, wa kuhubiri na kufuatilia wao wenyewe. Sio lazima wewe ufuatilie kila mtu, lakini unaweza kufuatilia kwa kutumia watu wengine. Paulo alibaki Athene na Timotheo akarudi Thessalonike, lakini Paulo alijua ni wajibu wao kufuatilia hawa waamini wapya. Umemhubiria mtu ukiwa kwenye gari na mkaachana baada ya yeye kuamini, hakikisha unatafuta mtu wa kumsaidia huko aendako. Asante Mungu kwa teknolojia, chukua mawasiliano yake na endelea kuwasiliana naye na kumfundisha. Umehubiri mikutano ya injili maeneo mbalimbali na walioamini ni maelfu huwezi kuwafuatilia wote, lakini unaweza fuatilia wenyeji wa maeneo hayo uliyohubiri. Usiseme jukumu langu limeisha, jukumu ndio kwanza limeanza. Kwa mtazamo huu hatutakuwa na kukimbizana kutafuta mialiko ya kihuduma, bali tutakimbizana kufuatilia kuona kama kazi tuliyofanya haijawa ya bure (3:5). Watu wakirudi kwenye imani zao za awali basi kazi yetu inakuwa ya bure. Barua zote za Agano jipya ni ishara kwamba mitume walikuwa wanafuatilia waamini ndio maana walikuwa wanaandika barua hizi. 2. Shetani yuko kazini kuzuia watu kuendelea kuamini (na kuzaa matunda ya imani) na pia kutuzuia sisi kuwalea waamini wapya. Katika sura ya 2:17-20, Paulo anasema alijaribu mara kadha kurudi kwa Wathesalonike na shetani aliwazuia. Katika sura ya 3:1-4, Paulo anasema alitaka kujua maendeleo yao kwa sababu alikuwa anataka kujua kama wanaendelea vizuri au mjaribu (Shetani) amewajaribu na kusababisha kazi ya wahubiri hawa (Paulo akiwemo) kuwa ni bure. Kwa kifupi alitaka kujua kwamba shetani hajatumia namna mbalimbali (pamoja na njia ya mateso) za kutaka kuwatoa Wathesalonike katika kile walichokiamini baada ya kupokea neno kutoka kwa waandishi hawa. Hapa, Tunajifunza kwamba Shetani ni halisi na anafanya kazi kuzuia sisi kuwalea waamini wapya na pia hupambana na neno lililopandwa kwa waamini wapya. Malengo yake ni kutaka kugeuza kazi tuliyoifanya ya kuhubiri kuwa ni bure. Kwa kujua shetani anafanya kazi na sisi tunatakiwa kufanya kazi kwa kutumia mbinu mbali mbali za kufuatilia waamini wapya kama timu hii ya kimisheni ilivyofanya; kumtuma Timotheo baada ya Paulo na Sila kuzuiliwa. Kama ambavyo tunafanya bidii katika kupeleka ujumbe wa injili, tunatakiwa kufanya juhudi katika kuwalea wanaoamini. Ukisoma mfano wa mpanzi wa Bwana Yesu unatuonyesha kuna watu “…..hulipokea lile Neno kwa furaha; nao hawana mizizi, huamini kwa kitambo kidogo, na wakati wa kujaribiwa hujitenga” Luka 8:13, Hawa ndio tunatakiwa kuwasaidia kuhakikisha wanaendelea kuamini na wakati wa kujaribiwa hawajitengi bali wanavumilia kama Wathesalonike.

3.7  Kwa sababu hiyo, ndugu, tulifarijiwa kwa habari zenu, katika msiba na dhiki yetu yote, kwa imani yenu.

3.8  Kwa kuwa sasa twaishi, ikiwa ninyi mnasimama imara katika Bwana.

3.9  Maana ni shukrani gani tuwezayo kumlipa Mungu kwa ajili yenu, kwa furaha ile yote tunayoifurahia, kwa sababu yenu mbele za Mungu wetu;

3.10  usiku na mchana tunapoomba kwa juhudi tupate kuwaona nyuso zenu, na kuyatengeneza mapungufu ya imani yenu?

UFAFANUZI-Matokeo ya kumtuma Timotheo.

Ripoti ya Timotheo ilionyesha kwamba kanisa la Thesalonike linaendelea na imani pamoja na kuwepo kwa dhiki/mateso (3:7). Kwa ripoti hii nzuri, sasa Paulo na timu wakapata ahueni ya mawazo makali waliyokuwa wanayapitia (3:8). Kuelewa mstari wa nane unamaanisha nini unahitaji mfano. Soma mfano huu ili uelewe maana ya mstari wa nane. Umewahi kuwa na rafiki/ndugu yako ghafla akapata ugonjwa/ajali na akapelekwa hospitali, na huko hospitali akapelekwa katika chumba cha matibabu ambapo wewe hauruhusiwi kumuona? (Mmetengana ghafla). Sehemu pekee unayoweza kukaa ni nje, mahali ambapo unasubiri ripoti ya daktari ya kukwambia kwamba amekufa au anaendelea vizuri. Hivyo, Paulo (na Sila) walikuwa katika hali hii wakisubiri ripoti ya Timotheo. Sasa daktari akileta ripoti ya kwamba ndugu/rafiki yako anaendelea vizuri, kuna ahueni kubwa unapata, hii ndio waliyopata Paulo na Sila waliposikia kwamba Wathesalonike wanaendelea katika imani.

Baada ya kupata ripoti ya maendeleo mazuri ya rafiki yako huwa unajawa na shukrani kwa Mungu (wengine kwa daktari) na hauishii hapo tu bali unatamani kupata nafasi ya kumuona ndugu yako. Hivyo ndivyo waandishi wanaelezea walichokipitia/wanachokipitia.Wanashindwa kuelezea shukrani waliyonayo kwa Mungu kwa ajili ya maendeleo ya Wathesalonike (3:9). Shukrani zao za furaha kwa Mungu waziunganisha na maombi kwa Mungu ili awape nafasi ya kwenda kuwaona Wathesalonike ili kuwaimarisha sehemu yenye mapungufu (3:10).

TUNAJIFUNZA NINI?

1. Habari za maendeleo mazuri ya Imani za waamini ndio furaha yetu. Hili tumeliona sana katika barua hii, tuendelee kujifunza kwamba tufurahie ukuaji wa waamini wenzetu.

2. Kuomba kupata nafasi ya kuonana na waamini tuliotengana nao. Kufuatilia maisha ya watu baada ya kuamini ni jambo lenye upinzani kama ilivyo kuhubiri injili, kama tulivyojifunza hapo nyuma. Kama ambavyo tunafanya bidii ya kuwaombea watu waamini, vivyo hivyo tufanye bidii katika kumuomba Mungu atupe nafasi/atuondolee vizuizi vya kuwa karibu na wale walioamini. Lengo la kuwa nao karibu ni ili kuwaimarisha katika imani yao.

3.11  Basi Mungu mwenyewe, Baba yetu, na Bwana wetu Yesu, atuongoze njia yetu tufike kwenu.

3.12  Bwana na awaongeze na kuwazidisha katika upendo, ninyi kwa ninyi, na kwa watu wote, kama vile sisi nasi tulivyo kwenu;

3.13  apate kuifanya imara mioyo yenu iwe bila lawama katika utakatifu mbele za Mungu, Baba yetu, wakati wa kuja kwake Bwana wetu Yesu pamoja na watakatifu wake wote.

UFAFANUZI-Maombi

Kama vilivyo barua nyingine baada ya Shukrani hufuata maombi, basi baada ya shukrani ndefu ya waandishi iliyo na kumbukizi ndani yake ya maisha yao na ya Wathesalonike, waandishi wanaingia kwenye maombi (3:11-13). Pamoja na kutuonyesha kwamba huwa wanawaombea Wathesalonike, tunaona wanafanya maombi mpaka katika maandishi. Maombi yao yalihusu yafuatayo;

a. Mungu awape neema ya kuwafikia Wathesalonike (kuonana nao tena) ili kuwaimarisha katika imani (3:11)

b. Mungu azidishe upendo katikati ya Wathesalonike na kwa watu wote (3:12)

c. Mungu afanye imara mioyo yao ili iwe bila lawama katika utakatifu mbele za Mungu wakati wa kuja kwa Bwana Yesu. (3:13)

Jambo la ajabu ni kwamba waandishi wanasema “Mungu mwenyewe, Baba yetu, na Bwana wetu Yesu, atuongoze” na sio watuongoze. Hili sio kosa la Kiswahili ila ni tafsiri kamili ya kiyunani. Waandishi wanamuweka Yesu na Baba katika umoja. Tumeona hata katika utangulizi wa barua waandishi wanamuweka Bwana Yesu na Baba katika umoja (1:1), Tazama pia 2 Wathesalonike 2:16-17. Hii yote ni kuonyesha kwamba Bwana Yesu Kristo na Baba ni umoja.

TUNAJIFUNZA NINI?

Kwa ujumla tunajifunza kuomba kama ambavyo waandishi wameonyesha katika eneo hili.  Maombi yetu yanaweza kuwa kuhusu yafuatayo:

1. Tunajifunza kujiombea sisi tupate nafasi ya kukutana na kuwaimarisha waamini wapya. Kama ambavyo tulijifunza kwamba shetani yuko kazini kutuzuia kuwalea waamini wapya, hivyo tunatakiwa kuomba kwa Mungu ili tuweze kuzipinga hira za shetani za kutuzuia kuwalea waaminni wapya. Inawezekana kabisa katika maisha yako ya imani haujawahi kuomba maombi haya, kwa sababu haujawahi kuwa na msukumo wa kufuatilia waamini wapya, lakini kuanzia leo baada ya kujifunza Baba anakuita kufanya hivyo.

2.Tunajifunza kuwaombea waamini wapya mambo ya sasa (3:12) na ya baadaye (3:13). Hata kama tunaona mwamini anakuwa kiimani, tunatakiwa kuendelea kumuombea ili akue zaidi. Waandishi wanaomba Mungu azidishe upendo ambao wanajua kabisa Wathesalonike wanao (1:3, 4:9). Tuwaombee waamini wawe imara katika mioyo yao mpaka wakati Yesu atakaporudi, wasiyumbishwe na hata kuiacha Imani (3:13) kama waandishi wa waraka huu walivyofanya.

Katika kujifunza, tumejifunza sana kuvumilia na kuendelea na imani hata katikati ya mateso. Wenzetu waandishi na Wathesalonike walifanyiwa ghasia na wahayudi za kufikia kupigwa na kupelekwa mbele ya viongozi wa miji (Matendo 16:22-24, 17:6). Lakini kwetu inaweza isiwe kama ilivyokuwa kwao. Ni kweli kwamba haya yamekuwa machache katika nchi zetu zenye uhuru wa kuabudu na utulivu wa kisiasa, hivyo inawezekana unajiuliza mateso gani tunaweza kupata ambayo tunatakiwa kuvumilia?  Mateso yanaweza kuwa kwa namna mbalimbali chache zikiwa kama zifuatazo:

a. Mwamini anaweza kutengwa na familia baada ya wao kujua ameamini (Wao wanaweza kusema amebadili dini).

b. Mwamini anaweza kucheleweshewa haki yake kwa kuwa amekataa kutoa rushwa ili kuharakisha upatikanaji wa huduma inayohitaji.

c. Mfanyakazi mwamini anaweza kuchukiwa na wafanyakazi wenzake kwa kuwa kwenye kila mpango wa dhuluma yeye anakataa kushiriki. Anaweza kusemwa vibaya na kutendewa vibaya.

d. Mfanyakazi anaweza kufukuzwa kazi na kampuni/taasisi ambayo inamlazimisha kuwaibia wale inaowahudumia ili kupata faida zaidi.

e. Mwamini anaweza kuchukiwa na rafiki zake kwa kuwa hapindishi maneno katika kuripoti mambo (kusema kweli).

f. Mfanyabiashara mwamini anaweza asipate faida kubwa kama wafanyabiashara wengine wasioamini kwa kuwa yeye analipa kodi na kufuata utaratibu uliowekwa na mamlaka bila udanganyifu.

g. Mwamini kijana anayekataa ngono na uchafu wote wa zinaa anaweza kuonekana amepitwa na wakati na kudhalauriwa na vijana wenzake. Haya ni mateso ya kihisia katika jamii.

h. Mwamini anaweza kuingia kwenye umaskini kwa kuwa amekubali kuacha shughuli zake za kumuingizia kipato ambazo alikuwa anazifanya kabla ya kuamini kwa kuwa ziko kinyume na mwito wa kristo.

i. Mwamini mwanachuo anaweza kufelishwa na mkufunzi wake kwa kuwa amekataa kutoa rushwa ya ngono/pesa.

j. Mwamini mhitimu pia anaweza kukosa kazi kwa kuwa hakubali kutoa kitu kidogo ili apate kazi.

k. Mwamini anaweza kukosa mahitaji yake ya muhimu na ya lazima kwa kuwa hakubali kufuata mfumo wa dunia hii.

Mambo haya ni mifano tu kati ya mambo mengi ambayo lazima tu yatatukuta sisi waamini. Lakini katika ujio wa mambo haya inawezekana mwamini akakubali kuishi kama dunia inavyotaka, na hapo hawezi kupata MATESO. Lakini Mwamini akichagua kuishi sawa na mwito wake katika kristo katika maeneo yote ya maisha yake hawezi kukosa MATESO kwa mfano wa yale yaliyotajwa hapo juu au yanayofanana na hayo. Katika mateso, tunatakiwa KUVUMILIA kwa kuwa tuna tumaini katika Kristo Yesu na kujua kwamba mateso haya ni ya muda tu. Ni mwito wangu kwamba mwamini mwenzangu usikubali kwenda kinyume na mwito wetu katika kristo kwa sababu unaogopa mateso tuliyoyasema na yafananayo na hayo. Na ni mwito wangu pia kwamba ukiwa kwenye hayo mateso VUMILIA kwa kuwa wewe na mimi sio wa kwanza na hatutakuwa wa mwisho.

4.1  Iliyobaki, ndugu, tunakusihini na kuwaonya kwamba mwenende katika Bwana Yesu; kama mlivyopokea kwetu jinsi iwapasavyo kuenenda na kumpendeza Mungu, kama nanyi mnavyoenenda, vivyo hivyo mpate kuzidi sana.

4.2  Kwa kuwa mnajua ni maagizo gani tuliyowapa kwa Bwana Yesu.

4.3  Maana haya ndiyo mapenzi ya Mungu, kutakaswa kwenu, mwepukane na uasherati;

4.4  kila mmoja wenu ajue kuuweza mwili wake katika utakatifu na heshima;

4.5  si katika hali ya tamaa mbaya, kama Mataifa wasiomjua Mungu.

4.6  Mtu asimpunje ndugu yake wala kumkosa katika jambo hili; kwa sababu Bwana ndiye alipizaye kisasi cha haya yote; kama tulivyowaambia kwanza, tukashuhudia sana.

4.7  Maana Mungu hakutuitia uchafu, bali tuwe katika utakaso.

4.8  Basi yeye anayekataa, hakatai mwanadamu bali Mungu, anayewapa ninyi Roho wake Mtakatifu.

4.9  Katika habari ya upendano, hamna haja niwaandikie; maana ninyi wenyewe mmefundishwa na Mungu kupendana.

4.10  Kwa maana mnafanya neno hili kwa ndugu wote walio katika Makedonia yote. Lakini twawasihi, ndugu, mzidi sana.

4.11  Tena mjitahidi kutulia, na kutenda shughuli zenu, na kufanya kazi kwa mikono yenu wenyewe, kama tulivyowaagiza;

4.12  ili mwenende kwa adabu mbele yao walio nje, wala msiwe na haja ya kitu cho chote.

UFAFANUZI-Kuimarisha yaliyopungua.

Toka mwanzo waandishi walikuwa wanaeleza habari ya furaha yao na shukrani zao kwa Mungu kwa ajili ya Wathesalonike, na kuwakumbusha Wathesalonike maisha yao wakiwa kwao na muda mfupi baada ya kuondoka kwao. Lakini sasa wanaanza kufundisha/kuelekeza kutokana na upungufu Timotheo aliouona na kwa yale waliyoona ni muhimu kuyaelekeza. Pamoja na kwamba kanisa lilikuwa linakua vizuri, bado kulikuwa na upungufu ambao waandishi waliona vema kuwaimarisha Wathesalonike.

Paulo, Sila na Timotheo wanaanza kutoa maelekezo ya kuwataka Wathesalonike waendelee kuenenda katika kumpendeza Mungu kama walivyopokea maelekezo kutoka kwao jinsi iwapasavyo kuenenda (4:1). Maelekezo hayo ya namna ya kuenenda Wathesalonike wanayajua na waandishi waliyatoa kwa mamlaka ya Bwana (4:2).

Wanatoa maelekezo ya msisitizo katika maeneo mawili: moja kuhusu uasherati (4:3-8) na pili kuhusu kupendana (4:9-12).

Kuhusu uasherati, waandishi wanawaambia Wathesalonike; Moja, waepuke uasherati kwa kuwa wao kuepuka uasherati ndiko kutakaswa kwao, ambako ndio mapenzi ya Mungu (4:3). Mapenzi ya Mungu ni wao kutakaswa, Kutakaswa hapa ni kutengwa mbali na dhambi na kutengwa kwa ajili ya Mungu. Katika Sehemu hii waandishi wamewasisitiza wathesalonike kuepuka dhambi ya uasherati japo kutakaswa kunahusisha dhambi zote. Haya maagizo yanafanana kabisa na maagizo yaliyokuwa katika barua ya Mitume baada ya kikao chao kule Jerusalem, ambayo barua hii Paulo na Sila walikuwa nayo (Matendo 15:20, 29). Pili, Wanaagiza kwamba kila mwamini ajue namna ya kuuweza mwili wake katika utakatifu/kutakaswa na heshima na sio kuishi katika hali ya tamaa mbaya kama mataifa wasiomjua Mungu (4:4-5). Tatu, mtu asije akamkosea au kumdanganya ndugu yake katika jambo hili la uasherati (4:6a). Kwa nini waamini wasifanye haya?  Au sababu za kuwataja waepuke uasherati ni zipi? Moja, ni kwa sababu Bwana atalipiza kisasi (atahukumu) haya yote (uchafu na uasherati) kama walivyowashuhudia na kuwaambia walipokuwa pamoja nao (4:6b). Pili, ni kwa sababu Mungu hakuwaitia uchafu, bali aliwaita wawe katika utakaso (4:7). Na mwisho wanasema anayekataa maagizo haya (Maagizo ya 4:3-8 ) anamkataa Mungu sio mwanadamu, Mungu anayewapa Wathesalonike Roho mtakatifu (4:8).

Jambo la pili ni kuhusu upendano, Katika upendano waandishi wanasema hawana haja ya kuwaandikia kwa kuwa Wathesalonike wamefundishwa na Mungu na wanaishi hivyo. Lakini pamoja na kusema hivyo wanawasisitiza wafanye zaidi katika swala la upendo (4:10). Katika jambo hili wanawasisitiza Wathesalonike mambo yafuatayo; Moja, Waishi maisha ya utulivu. Pili, kila mmoja kujishughulisha na mambo yake na kufanya kazi kwa mikono yake ili kujipatia kipato (4:11). Haya mambo Wathesalonike walishaambiwa na Paulo, Sila na Timotheo walipokuwa pamoja nao (“…..kama tulivyowaagiza…..”). Kuishi maisha ya utulivu ni kujitoa kwenye mijadala na mabishano yahusuyo mambo ya jamii, na kuchagua maisha ya kujihusisha na mambo binafsi. Wanatoa sababu mbili za kwanini Wathesalonike wafanye hivyo, Moja “….ili mwenende kwa adabu mbele yao walio nje…” yaani ili wawe na sifa njema kwa wale wasioamini. Pili, “….msiwe na haja ya kitu chochote…..” yaani wasiwe na uhitaji au wasiwe tegemezi (4:12).

TUNAJIFUNZA NINI?

Haya ni maelekezo ya moja kwa moja ambayo waandishi walikuwa wakiyaagiza kwa Wathesalonike, Hivyo na sisi tunajifunza kama Waandishi walivyofundisha.

1. Tuishi kwa kumpendeza Mungu. Kumpendeza Mungu ni kuishi sawa sawa na Mungu anavyotutaka sisi tuishi. Anachosema tufanye, sisi tunatakiwa kufanya na anachosema tusifanye, sisi hatutakiwi kukifanya. Waandishi wanawataka Wathesalonike waishi kwa kumpendeza Mungu kama walivyowaagiza na sisi Roho wa Mungu anatutaka kuishi maisha ya kumpendeza Mungu. Hivyo Mwamini hatakiwi kuwa na lengo lingine zaidi ya kumpendeza Mungu katika mwenendo wake. Hili sio pendekezo bali ni wajibu wa kila mwamini.

2. Tuepuka Uasherati. Neno la kiyunani lililotumika na ambalo limetafsiriwa uasherati ni neno porneia ambalo lina jumuisha aina mbalimbali za zinaa. Neno hili linahusisha zinaa ya watu ambao hawajaoa, wanaotoka nje ya ndoa na zinaa kwa ajili ya kupata kipato. Hivyo, tunatakiwa kuepuka kila aina ya dhambi ya zinaa. Kwa miaka yetu tunatakiwa kuepuka mapenzi kabla ya ndoa, mapenzi nje ya ndoa, punyeto (kujichua), kutazama picha za uchi, ushoga, ukahaba na mengine yafananayo na hayo. Kila mwamini anatakiwa ajiepushe na haya yote kwa kujua kuuweza mwili wake. Miili yetu ina mwitikio tofauti tofauti ikija kwenye mambo tuliyoyataja hapo juu, hivyo kila mwamini ajue jinsi ya kukwepa mambo hayo. Usiige mwamini mwingine anavyofanya katika kuuweza mwili wake, ujue mwili wako na utumie ujuzi wa mwili wako kuepuka uasherati na uchafu.

3. Mungu ametuitia utakaso/kutakaswa na kutakaswa/utakaso ndio mapenzi ya Mungu. Katika muktadha huu kutakaswa au utakaso una maana ya kutoka (kutengwa) kwenye maisha ya dhambi na kutengwa kwa ajili ya Bwana. Moja ya swali nimekutana nalo mara nyingi kwa waamini ni swali la kuhusu mapenzi ya Mungu, inawezekana na wewe umekuwa unajiuliza mapenzi ya Mungu kwangu ni yapi? Basi moja ya mapenzi ya Mungu ni mimi na wewe tutoke katika maisha ya dhambi na kuwa tayari kwa ajili ya kumtumiwa na yeye kama apendavyo. Utakaso ni jambo la hatua kwa hatua, kadri tunavyomjua kristo ndivyo tunavyojiona vizuri na hivyo kutoka katika maisha ya dhambi ambayo kristo uyamulika kwa kupitia Roho mtakatifu na neno lake. Hivyo, kadri unavyozigundua dhambi katika maisha yako kupitia msaada wa Roho mtaktifu na Neno la Mungu na kuziacha jua mapenzi ya Mungu kwako yanatimia. Japo waandishi wamezungumzia dhambi moja tu ya uasherati, lakini utakaso unahusisha kutoka kwenye kila aina ya dhambi kama “…..ufisadi, ibada ya sanamu, uchawi, uadui, ugomvi, wivu, hasira, fitina, faraka, uzushi, husuda, ulevi, ulafi, na mambo yanayofanana na hayo…” Wagalatia 5:19-21.

4. Tuzidi kupendana. Hii ndio amri ambayo karibu kila kitabu cha Biblia inasisitizwa. Tupendane kwa neno na kwa tendo. Sura ya kwanza tuliona kwamba Waandishi walisema wanakumbuka “…..taabu yao ya upendo…” na tukafafanua kwamba neno taabu lilimaanisha juhudi. Hivyo, upendo unahitaji juhudi sio jambo la hisia tu. Upendo ndio unatutambulisha kuwa sisi ni wanafunzi wa kristo. “Upendo huvumilia, hufadhili; upendo hauhusudu; upendo hautakabari; haujivuni; haukosi kuwa na adabu; hautafuti mambo yake; hauoni uchungu; hauhesabu mabaya; haufurahii udhalimu, bali hufurahi pamoja na kweli; huvumilia yote; huamini yote; hutumaini yote; hustahimili yote. Upendo haupungui neno wakati wo wote; bali ukiwapo unabii utabatilika; zikiwapo lugha, zitakoma; yakiwapo maarifa, yatabatilika.” 1 Wakorintho 13:4-8. Kwa sifa hizi za upendo, ni dhahiri kwamba unahitaji juhudi.

Katika yale mambo matatu waandishi waliyoyataja kwa Wathesalonike (1:3), Paulo kwa kanisa la korintho anasema upendo ndio jambo kuu (1 Wakorintho 13:13). Tunatakiwa kujibidisha katika kupendana sisi kama waamini na kuwapenda watu wote, maana haya ndiyo maagizo ya Bwana wetu.

5. Tufanye kazi za mikono ili tusiwe wategemezi. Tunajifunza kwa waandishi kwamba wao walifanya kazi za mikono na kula chakula chao wenyewe (2:9) na wanawasisitiza Wathesalonike wafanye kazi zao za mikono (4:11-12). Uvivu sio sehemu ya maisha ya wanafunzi wa kristo. Uvivu na utegemezi wa mahitaji kwa watu ni aibu na ni mfano mbaya kwa wasioamini (4:12). Tufanye kazi zetu za mikono ili kujipatia kipato na mwisho wa siku tuepukane na kuomba omba msaada kwa watu. Kwa kuongezea katika hili, tusichague kazi kutokana na hadhi ya kazi hiyo katika jamii kwa sababu tunaitwa watumishi wa Mungu, waandishi hawa walifanya kazi ambazo hazikuthaminiwa na wagiriki katika wakati wao lakini hawakuona haya.

Na mwisho viongozi wa makanisa ya mahali pamoja tuwe mfano kwa kufanya kazi ili waamini wasio viongozi waige mfano wetu. Baada ya kuzaliwa kanisa hakuna mahali maandiko yanafundisha kwamba ukiwa kiongozi wa kanisa hautakiwi kufanya kazi. Kama majukumu yako ya kiungozi hayachukui masaa kumi na mawili ya siku ni vizuri ufanye kazi yako ya kukupatia kipato.

6. Kuishi maisha ya utulivu. Kama ambavyo tumefafanua kwamba kuishi maisha ya utulivu ni kujitoa kwenye mijadala na mabishano yahusuyo mambo ya jamii na kuchagua maisha ya kujihusisha na mambo yako, ni muhimu sana kufanya hivyo sisi kama waamini. Huu sio mwito wa kuwa mbinafsi bali ni mwito wa kujitoa kwenye mambo ya jamii (majibizano na mabishano) ambayo hayana faida. Kwenye jamii yetu ya sasa kuna mabishano au mijadala ya michezo, siasa, maisha ya watu wengine na taarifa zisizo za kweli kutoka kwenye magazeti na mitandao, ambayo huchukua muda wa kutosha bila kuwa na faida yeyote, katika hayo mwamini anatakiwa kujiepusha.

4.13  Lakini, ndugu, hatutaki msijue habari zao waliolala mauti, msije mkahuzunika kama na wengine wasio na matumaini.

4.14  Maana, ikiwa twaamini ya kwamba Yesu alikufa akafufuka, vivyo hivyo na hao waliolala katika Yesu, Mungu atawaleta pamoja naye.

4.15  Kwa kuwa twawaambieni haya kwa neno la Bwana, kwamba sisi tulio hai, tutakaosalia hata wakati wa kuja kwake Bwana, hakika hatutawatangulia wao waliokwisha kulala mauti.

4.16  Kwa sababu Bwana mwenyewe atashuka kutoka mbinguni pamoja na mwaliko, na sauti ya malaika mkuu, na parapanda ya Mungu; nao waliokufa katika Kristo watafufuliwa kwanza.

4.17  Kisha sisi tulio hai, tuliosalia, tutanyakuliwa pamoja nao katika mawingu, ili tumlaki Bwana hewani; na hivyo tutakuwa pamoja na Bwana milele.

4.18  Basi, farijianeni kwa maneno hayo.

UFAFANUZI- Tumaini Letu Kuhusu Waliolala Katika Bwana

Pamoja na kwamba waandishi waliwasifu Wathesalonike kwa kuwa na saburi itokanayo na tumaini (1:3), inaonyesha bado pia kulikuwa na upungufu wa uelewa kuhusu tumaini letu. Hii ndio maana kwenye sehemu hii waandishi wanawaelezea Wathesalonike kuhusu tumaini la waamini. Tumaini hili linahusisha waamini waliokufa na kwa wale walio hai wakati wa kurudi Bwana wetu Yesu kristo. Jambo la kurudi kwa Yesu ndilo jambo ambalo limezungumzwa sana katika barua hii. Limetajwa katika sehemu nyingi (1:10, 2:19, 3:13, 5:23) na kuelezewa kwa kina katika sehemu hii na inayofuata (4:13-5:11).

Lengo la kuandikwa sehemu hii ni kuwaondoa huzuni Wathesalonike ili wasiwe“..kama wengine wasio na matumaini..”. Waandishi walijua huzuni inatokana na kutokujua nini kitatokea kwa waliokufa wale ambao walimwamini Yesu kama wakati wa uhai wao (4:13). Hii inaonyesha kwamba labda walifikiri Yesu akirudi wafu hawatahusika katika tukio hilo kubwa la kumpokea Yesu. Lakini waandishi wanasema kwa sababu wote wanaamini kwamba Yesu alikufa na kufufuka, vivyo hivyo Mungu atawafufua wafu waliolala katika kristo wakati kristo atakaporudi (4:14).Waandishi wanaeleza neno la Bwana Yesu kwamba, watakaokuwa hai wakati wa kurudi Bwana (waandishi wakijihusisha wao) hawatawatangulia waliokufa katika Bwana (4:15). Je itakuaje sasa kama walio hai hawatawatangulia waliokufa? Basi itakuwa hivi; Bwana wenyewe atashuka na mwaliko kutoka mbinguni. Sio kimya kimya bali na sauti ya malaika mkuu na parapanda ya Mungu (4:16). Wafu waliokufa katika kristo watafufuliwa kwanza, kisha waliohai watanyakuliwa. Kwa pamoja wafu waliofufuliwa na waliokuwa hai walionyakuliwa watakwenda katika Mawingu. Lengo la kwenda kwenye mawingu ni KUMLAKI BWANA (4:17). Kumlaki, ni neno ambalo tumelizoea lakini mara nyingi katika mstari huu huwa halizingatiwi maana yake. Kumlaki maana yake kwenda kumpokea. Kama ambavyo huwa tunaenda uwanja wa ndege au standi ya mabasi kumpokea mtu, ndivyo ilikuwa pia karne ya kwanza raia walikuwa wanatoka nje ya mji kwa ajili ya kumpokea mfalme mpya au baada ya ushindi pale mbiu itakapopigwa. Mfalme akipokelewa raia wanaenda nae alikokuwa anaenda mfalme, na sisi tukimpokea mtu uwanja wa ndege au standi ya mabasi tunaenda nae alikokuwa amepanga kufika. Hivyo, waandishi wanamaanisha tutakwenda kumpokea Bwana hewani/mawinguni na kumfuata alikokuwa anaenda (Kumbuka alikuwa anarudi duniani). Baada ya kusema hayo waandishi wanawapa uhakika waamini kwamba TUTAKUWA PAMOJA NA BWANA MILELE. Na hayo ni maneno ya kufarijiana katikati ya mateso (4:18).

TUNAJIFUNZA NINI?

1. Tunalo Tumaini kubwa. Jambo kubwa na la msingi tunalojifunza katika aya hii ni kwamba tunalo tumaini kubwa. Tumaini letu ni kuwa tutaishi na Kristo milele na milele, haijalishi tutakufa au tutakuwa hai. Kufa au kuwa hai kwetu hakuna tofauti. Kama tutakuwa hai Yesu atakaporudi atatunyakua na kama tutakuwa tumekufa Yesu atatufufua. Ujio wa Yesu ni habari ya faraja kwa mwamini na sio ya kuogofya, tukiona ujio wa Yesu au kifo kinatuongofya tunahitaji kumwamini Yesu. Lakini pia hatutakiwi kuhuzunika kama watu wasioamini pale mwamini mwenzetu anapokufa, hii ni kwa sababu tunajua hajapotea. Hii haina maana ukihuzunika maana yake hauna imani, hapana, ina maana huzuni yako iwe ni ya kukosa uwepo wake sasa, lakini isiwe na kuona kama umempoteza ndugu.

5.1  Lakini, ndugu, kwa habari ya nyakati na majira, hamna haja niwaandikie.

5.2  Maana ninyi wenyewe mnajua yakini ya kuwa siku ya Bwana yaja kama vile mwivi ajavyo usiku.

5.3  Wakati wasemapo, Kuna amani na salama, ndipo uharibifu uwajiapo kwa ghafula, kama vile utungu umjiavyo mwenye mimba, wala hakika hawataokolewa.

5.4  Bali ninyi, ndugu, hammo gizani, hata siku ile iwapate kama mwivi.

5.5  Kwa kuwa ninyi nyote mmekuwa wana wa nuru, na wana wa mchana; sisi si wa usiku, wala wa giza.

5.6  Basi tusilale usingizi kama wengine, bali tukeshe, na kuwa na kiasi.

5.7  Maana walalao usingizi hulala usiku, pia na walewao hulewa usiku.

5.8  Lakini sisi tulio wa mchana, tuwe na kiasi, hali tukijivika kifuani imani na upendo, na chapeo yetu iwe tumaini la wokovu.

5.9  Kwa kuwa Mungu hakutuweka kwa hasira yake, bali tupate wokovu, kwa Bwana wetu Yesu Kristo;

5.10  ambaye alikufa kwa ajili yetu, ili tuishi pamoja naye, kwamba twakesha au kwamba twalala.

5.11  Basi, farijianeni na kujengana kila mtu na mwenzake, vile vile kama mnavyofanya.

UFAFANUZI- Majira na Nyakati ya kurudi kwa Yesu mara ya Pili.

Kwa kuwa katika kuwaondolea Wathesalonike huzuni kuhusu hatma ya wafu waliolala katika Bwana, waandishi walielezea ujio wa Kristo mara ya pili, hivyo sehemu hii wanataka kuwaelezea Wathesalonike kuhusu majira na nyakati ya tukio hili. Moja, wanasema hawana haja ya kuwaandikia kuhusu majira na nyakati (5:1), kwa sababu Wathesalonike wanajua kwa hakika kwamba siku ya Bwana yaja kama vile mwivi ajavyo usiku (5:2). Pamoja na kusema hawana haja ya kuwaandikia, waandishi waliwaandikia Wathesalonike kuhusu majira na nyakati. Mbinu hii ni sawa na ile waliitumia wakati wanazungumzia kuhusu upendo (4:9-12). Kuja kwa Bwana kama vile mwivi ajavyo usiku ina maana kwamba siku ya Bwana itakuja wakati usiotarajiwa, sawa na jinsi ujio wa mwizi usiku ulivyo tukio lisilotarajiwa.

Katika kuwaelezea ujio wa Bwana wakati usiotarajiwa wanagawanya makundi mawili ya watu. Kundi la kwanza, wakati wanasema “…Kuna amani na salama…” ndipo uharibifu utakapowajia kwa ghafula. Uharibifu utawajia ghafla kama uchungu unavyokuja ghalfa kwa mama mjamzito wakati wa kujifungua na hawataepuka uharibifu huu (5:3). Huu ni upande wa watu ambao hawajamwamini Bwana, ndio maana ujio wa Bwana kwao ni kiku ya uharibifu (Siku ya hasira yake, 5:9). Ujio wa Bwana katika kundi hili ni ujio wa hukumu na ghadhabu (Angalia, Mathayo 25:31-46 na 2 Wathesalonike 1:7-10).

Kundi la pili ni kundi la Wathesalonike, ambao wao hawamo gizani hata siku hiyo iwajie kama siku wasioitarajia (5:4). Hii ni kwa sababu Wathesalonike wamekuwa wana wa nuru, wana wa mchana, kinyume na wana wa usiku, wana wa giza,  ambao siku itawajia ghafla na kuambatana na uharibifu. “Usiku” na “giza” vinahusiana na kutegwa na Mungu na kutokujua kuhusu ukaribu na uhalisia wa siku ya Bwana. “Mchana” na “nuru” huusiana na wokovu na ujuzi wa kuhusu ujio wa Bwana Yesu. Kwa sababu Wathesalonike ni “wana wa mchana” na “wana wa nuru” kwa pamoja na waandishi, wanatakiwa kukesha na kuwa na uwezo wa kujizuia/kiasi (5:6).  Kukesha kuna husisha kuwa na uwelewa na kukumbuka kila wakati kwamba Bwana atarudi tena wakati wowote na kuishi sawa sawa na uelewa huo (hali tukijivika kifuani imani na upendo, na chapeo yetu iwe tumaini la wokovu, 5:8). Hili ni kinyume na wasiokesha maana wao hulala na kulewa (hawana kiasi) usiku (5:7). Kukesha kumefundishwa sana pia na Yesu Kristo Bwana wetu (Mathayo 24: 42, 25:13 na Marko 13:33).

Kwa nini Wathesalonike siku ya Bwana haitawajia kama mwivi usiku? Kwa sababu wao ni wana wa nuru. Na kwa kuwa Wathesalonike pamoja na waandishi ni wana wa nuru wanatakiwa kukesha, kujivika imani, upendo na tumaini la wokovu na kuwa na kiasi. Haya yote ni kwa sababu Mungu hakuwaweka Wathesalonike (pamoja na waandishi) kwa ajili ya hasira yake, bali aliwaweka kwa ajili ya wokovu kupitia Bwana wetu Yesu kristo (5:9). Huyu Bwana Yesu ambaye tunapata wokovu kupitia yeye, alikufa kwa ajili yetu ili tuishi pamoja naye nyakati zote, tukiwa hapa duniani (kwamba twakesha) au tukiwa tumekufa (kwamba twalala) (5:10). Na kwa habari hii waandishi wanawaambia Wathesalonike wafarijiane na kujengana kama wanavyofanya (5:11).

TUNAJIFUNZA NINI?

1. Hakuna mtu ajue wakati wa Bwana Yesu kristo kurudi lakini sisi waamini kwa kuwa tunamsubiri Yesu, ujio wake kwetu hautakuwa jambo tusilolitarajia. Ninakupa mfano huu ili uelewe vizuri fundisho hili. Unapokweda uwanja wa ndege/standi ya mabasi kumsubiri ndugu/rafiki yako unaweza usijue muda kamili ambao atakuja (hatujui wakati Yesu atakaorudi, 5:2). Lakini uwepo wako uwanja wa ndege/standi ya mabasi unaonyesha unamtarajia/unamsubiri, hivyo atakapokuja kwako haitakuwa jambo usilolitarajia (Bali ninyi, ndugu, hammo gizani, hata siku ile iwapate kama mwivi 5:4). Hivyo, ni kweli kwamba hatujui siku Kristo atarudi lakini ujio wake kwetu waamini sio kitu tusichotarajia kwa kuwa tunakesha kumsubiri.

Katika kuendelea kumsubiri (kukesha, kutokulala usingizi 5:6) Yesu tuendelee kuamini, kupendana, na kutumaini wokovu wetu (5:8). Ni muhimu sana kuamini kweli hii kama mwamini kwa kuwa katika historia ya kanisa kumekuwa na madai mengi ya watu kutabiri mwaka/mwezi/siku ambayo Yesu atarudi na madai hayo yaliaminiwa na wengi. Waandishi wanachosema sio jambo jipya, wanasema sawa na Bwana Yesu alivyosema yeye mwenyewe “Basi kesheni, kwa sababu hamwijui siku wala saa.” Mathayo 25:13. Hakuna ajue siku ya kurudi Bwana na wala Biblia haitufundishi namna ya kuigundua siku hiyo. Biblia inatupa uhakika kwamba Bwana Yesu atarudi mara ya pili, na sisi tulioamini tutakuwa pamoja naye, iwe tuko hai au tumeaga dunia. Huu ndio uwe ujasiri wetu na tumaini letu sisi tulioamini.

2. Tuna uhakika wa kufufuliwa tukifa kwa sababu Yesu alikufa na kufufuka. Kwa kuwa Yesu alikufa na kufufuka, na sisi tunaamini hilo, basi kufufuliwa kwetu tutakapokuwa tumekufa ni jambo la uhakika, siyo la kufikirika. Wakati mwingine, kama mwamini, unaweza kupata wasiwasi kuhusu kufufuliwa. Lakini maandiko yanatuhakikishia jambo hili. Kwa sababu Yesu tayari alifufuka, ni hakika kwamba nasi tutafufuliwa. Kutokana na kufufuka kwake kwanza kabla ya sisi wote, Yesu anaitwa mzaliwa wa kwanza. Mzaliwa wa kwanza maana yake yeye ni mtangulizi wa kufufuka na kuishi maisha baada ya ufufuo. Habari hizi za ufufuo ni habari za matumaini makubwa sana kwetu na zinatakiwa kuwa ndiyo agenda ya kufarijiana sisi waamini.

Kwa kuwa tumeona waandishi wanawapa tumaini Wathesalonike kwamba, wasihuzunike kwa sababu ya kukosa kujua nini kitatokea kwa WALIOLALA MAUTI (4:13), yaani waliolala katika Yesu (4:14). Nimeona ni vizuri kuelezea WALIOLALA MAUTI/WALIOLALA KATIKA YESU wako wapi kwa sasa. Waandishi hawajatoa majibu katika barua hii ndio maana nimeweka sehemu tofauti na mtiririko na barua hii kwa Wathesalonike.

Kulala mauti kwa lugha rahisi ni kufa, na kulala katika Yesu maana yake kufa wakati unamwamini Yesu. Paulo na Timotheo wameshawahi kuelezea pia tumaini lao la kuhusu wapi wataenda baada ya kufa. Kwa pamoja wanasema, “Basi siku zote tuna moyo mkuu; tena twajua ya kuwa, wakati tuwapo hapa katika mwili, tunakaa mbali na Bwana. (Maana twaenenda kwa imani, si kwa kuona.) Lakini tuna moyo mkuu; nasi tunaona ni afadhali kutokuwamo katika mwili na kukaa pamoja na Bwana.” 2 Wakorintho 5:6-8

Paulo pia anazungumzia jambo hili kwenye barua yake kwa wafilipi, Anasema  “kama vile nilivyotazamia sana, na kutumaini, kwamba sitaaibika kamwe, bali kwa uthabiti wote, kama sikuzote na sasa vivyo hivyo Kristo ataadhimishwa katika mwili wangu; ikiwa kwa maisha yangu, au ikiwa kwa mauti yangu. Kwa maana kwangu mimi kuishi ni Kristo, na kufa ni faida.

Ila ikiwa kuishi katika mwili, kwangu mimi ni matunda ya kazi; basi nitakalolichagua silitambui.

Ninasongwa katikati ya mambo mawili; ninatamani kwenda zangu nikae na Kristo maana ni vizuri zaidi sana; bali kudumu katika mwili kwahitajiwa zaidi kwa ajili yenu.” Wafilipi 1:20-24

Katika maandiko hayo yote mawili, Paulo anasema anajua akitoka katika mwili (yaani roho yake ikitengana na mwili) anakwenda KUWA NA BWANA. Hivyo, mwamini anapokufa mwili wake unazikwa na roho yake inakwenda KUKAA PAMOJA NA BWANA (2 Wakorintho 5:8) au KUKAA NA BWANA (Wafilipi 1:23). Mwili huu wa mwamini pamoja kwamba utaoza na kuharibika Mungu ataufufua na kuubadilisha siku ya kuja Bwana Yesu mara ya pili. Kwa sababu ya kweli hii hatutakiwa kuwa na wasiwasi, kwa kuwa mara tu baada ya mwili kuachana na roho tunataingia kwenye kukaa na Bwana.

5.12  Lakini, ndugu, tunataka mwatambue wale wanaojitaabisha kwa ajili yenu, na kuwasimamia ninyi katika Bwana, na kuwaonyeni;

5.13  mkawastahi sana katika upendo, kwa ajili ya kazi zao. Iweni na amani ninyi kwa ninyi.

5.14  Ndugu, twawasihi, waonyeni wale wasiokaa kwa utaratibu; watieni moyo walio dhaifu; watieni nguvu wanyonge; vumilieni na watu wote.

5.15  Angalieni mtu awaye yote asimlipe mwenziwe mabaya kwa mabaya; bali siku zote lifuateni lililo jema, ninyi kwa ninyi na kwa watu wote.

UFAFANUZI-Maagizo ya mwisho I.

Kabla ya kuhitimisha barua hii (5:23-28), waandishi wanatoa maagizo ya mwisho kwa kanisa. Maagizo haya yanahusu kuwatambua viongozi (5:12-13), wajibu kati yao wenyewe waaminio (5:14-15), kuyaishi mapenzi ya Mungu kwa kila mwamini (5:16-18) na wajibu wao kuhusu unabii ambao ni kazi ya Roho mtakatifu (5:19-22).

Waandishi wanawaagiza Wathesalonike KUWATAMBUA wale wanaojitaabisha (Wanaofanya kazi kwa ajili yao), wanaowasimamia na wanaowaonya katika Bwana (5:12). Kwa sifa hizo tatu waandishi walizozitaja, wanaowaelezea hapa ni viongozi katika Kanisa. Viongozi hawa walikuwa wanachaguliwa na Wamishenari baada ya kanisa kuanza katika mji husika, na walikuwa wanaitwa Wazee (Matendo 14:23). Wazee sio kwa maana ya watu wenye umri mkubwa, bali watu waliokomaa kiimani na wenye uwezo kusimamia wengine. Pili, waandishi wanataka WAWASTAHI (kuwaheshimu) sana viongozi katika upendo kwa sababu ya kazi wanazofanya (5:13a) ambazo zimetajwa hapo juu. Hili ni jukumu la waamni ambao sio viongozi. Na mwisho wanasema wawe na amani wao kwa wao (15:13b).

Upande wa pili, waandishi wanataja mambo ambayo waamini wanatakiwa kufanya kwa waamini wenzao ambao wanachangamoto. Moja, kuwaonya wasiokaa kwa utaratibu. Pili, kuwatia moyo walio dhaifu. Tatu, kuwatia nguvu wanyonge na nne kuvumiliana wao wenyewe (5:14). Wasiokaa kwa utaratibu ni wale wasio ishi maisha ya utulivu na kufanya kazi zao za mikono (4:11-12 na 2 Wathesalonike 3:6-15), hawa wanatakiwa kuonywa. Tena Waandishi wanawataka waamini kutokulipa mabaya pale wanapofanyiwa mabaya na zaidi ya hapo wanatakiwa kufanya bidii katika kutendeana wema (lifuateni lilio jema) wao kwa wao na kwa watu wengine wote (5:15).

TUNAJIFUNZA NINI?

1. Kuwapa heshima VIONGOZI wetu na KUWATAMBUA kwa sababu ya kazi yao wanayoifanya kwa ajili yetu. Ni wajibu wa kila mwamini ambaye si kiongozi kuwaheshimu waamini ambao ni viongozi katika kanisa. Na zaidi kuwatambua watenda kazi hawa. Tunaweza kuwaheshimu viongozi moja kwa moja kwa kutii yale wanayotuagiza katika Bwana. Wanapotupa majukumu au kutuelekeza mambo ni wajibu wetu kutii. Pia, tunatakiwa kutambua kwamba Mungu amewapa wajibu wa kutusimamia, hivyo tuwape nafasi hiyo ya kutusimamia. Kila mwamini akitaka kuwa ndiye msimamizi, kanisa haliweza kusonga mbele. Kila mwamini akitaka kufanya anachojisikia katika kanisa, kanisa haliwezi kusonga mbele. Hivyo, ni wajibu wa kila mwamini ambaye sio kiongozi kutambua maagizo na utaratibu viongozi wa kanisa wanaotuelekeza katika Bwana.

Angalia vizuri kwamba agano jipya linapozungumza kuhusu kuwatambua au kuwaheshimu au kuwastahi viongozi, linawaweka viongozi katikawingi na sio katika umoja. Hii heshima na kuwatambua kunakofundishwa na waandishi hawa ni kwa kila kiongozi. Nimelisema hili kwa kuwa limetumika vibaya na baadhi ya viongozi, wakidhani wao wanastahiri heshima zaidi kuliko viongizo wengine. Ukiwa upo kwenye kanisa la mahali pamoja unatakiwa kuwaheshimu viongozi na kuwatambua bila kuwabagua.

2. Uongozi ni wajibu na sio cheo tu. Moja ya namna kanisa linafanya kuwatambua viongozi ni kuwapa majina ya vyeo vyao kitu ambacho sio kibaya. Lakini uongozi ni wajibu sio tu cheo. Tumeona waandishi hawajasema kwamba wawatambue na kuwaheshimu viongozi (hawajatumia neno hili), bali wamesema wawatambua na kuwaheshimu watu “wanaojitaabisha kwa ajili yenu, na kuwasimamia ninyi katika Bwana, na kuwaonyeni”. Hivyo, uongozi sio cheo ni wajibu. Huu ni mwito kwa kila mwamini ambaye kanisa limemtambua na kumpa nafasi ya uongozi, kwamba anatakiwa kuwajibika katika majukumu yake. Kwa lugha nyingine, yule asiye wajibika kwa ajili ya waamini hata kama ana cheo yeye sio kiongozi. Mungu atusaidie waamini viongozi kufanya majukumu yetu kwa uaminifu kwa ajili ya waamini wengine.

3. Ni wajibu wa kila mwamini/ni wajibu wa kanisa kwa ujumla kuwaonya wasiokaa kwa utaratibu, kuwatia moyo walio dhaifu na kuwatia nguvu wanyonge. Haya mambo waandishi waliyoyataja yanatuhusu sote kwa pamoja na ni wajibu wa kila mmoja. Kwa bahati mbaya kuna jamii za waamini ambao mambo haya yameachwa kwa viongozi, waamini wasio viongozi ushiriki wao umekuwa ni wa kuhudhuria tu makusanyiko (Ibada). Lakini maagizo haya ni ya kanisa kwa ujumla, na sio ya viongozi tu. Tuwaonye waamini wenzetu wasiokaa kwa utaratibu (waamini wasiofanya kazi zao na kuishi maisha ya utegemezi). Waamini wa mwenendo huu ni wajibu wa kila mwamini/kanisa kwa ujumla kuwaonya waache tabia hiyo na kutafuta kazi za kufanya. Hii ni pamoja na kuwasaidia kutafuta /kuwatafutia kazi za kufanya. Hii ndio maana kanisa linatakiwa kutengeneza ajira na sio kuacha kazi hiyo kwa serikali tu.

Tunatakiwa kuwatia moyo walio dhaifu. Hii pia sio kazi ya viongozi tu, ni kazi ya waamini kwa pamoja. Udhaifu wa kila aina unaoweza kuuona kwa mwamini mwenzio, una wajibu wa kuwatia moyo.

Tunatakiwa kuwatia nguvu wanyonge pia. Unyonge huu unaweza kuwa kwa namna nyingi, moja wapo ni umaskini. Waamini tunatakiwa kuwa karibu na waamini wenzetu walioko katika hali hii ya unyonge na kuwatia nguvu (kuwasaidia kutoka katika umaskini). Bahati mbaya, waamini wenye fedha ndio waamini wengine hupenda kuwa karibu nao, lakini maandiko yanatufundisha kuwa karibu wa wasio na nguvu (fedha). Ni furaha iliyoje ukamfundisha mwamini mwenzio hatua kwa hatua na baada ya muda akatoka katika umaskini. Hili halina maana tuwabague waamini matajiri/wenye nguvu bali lina maana kwamba walio katika hali ya unyonge wanatuhitaji zaidi.

4. Tunatakiwa kuwa wavumilivu katika mahusiano na watu. Ni dhahiri kwamba ni kazi kuhusiana na watu vizuri, na moja ya mambo yanayohitajika sana katika kuhusiana na watu vizuri ni uvumilivu. Watu wanakuwa na tabia zinazoweza kukukatisha tamaa kuishi nao vizuri, lakini maandiko yanatuagiza kuwa wavumilivu. Kutakuwa na changamoto katika mahusiano na watu, hata katika jamii ya waamini, lakini tunahitaji kuwavumilia waamini wenzetu tukijua hata sisi tunavumiliwa. Tofauti zetu katika malezi na makuzi, haiba na jinsia zinaweza kutufanya tukosane katika kuhusiana, hivyo tunahitaji kuvumilia katika safari yetu ya kumfanania Kristo. Kwa kukosa uvumilivu, waamini wengine wamekuwa wakihama makanisa mara kwa mara; pale tu wanapotendewa tofauti na walivyotarajia, wanahama. Huu sio mwito wetu; mwito wetu ni kuvumiliana.

5. Tusilipe mabaya pale tunapofanyiwa mabaya. Waandishi wanajua kwa hakika kuwa kuna siku tutafanyiwa mabaya kwa kuwa bado tunaishi duniani, na hili linaweza kutoka kwa waamini wenzetu au kwa wasioamini. Hivyo, wanatuagiza tusiwalipe watu mabaya. Moja ya ishara ya unyenyekevu ni kufanyiwa mabaya na mtu na wewe una uwezo wa kumlipa mabaya hayo lakini unaamua kutokumlipa. Huu ndio ushindi wetu kama Kristo alivyoshinda. Kristo alikuwa na uwezo wa kushuka msalabani na kuwaharibu wale wote waliohusika katika kumsurubisha lakini hakufanya hivyo. Hata baada ya kufufuka, hakurudi kwa wakuu wa makuhani (na kwa wote waliohusika kumsulubisha) kuwaonyesha kwamba yeye ni mwamba. Katika hili, wanasisitiza tuwe na juhudi ya kutendeana mema (lifuateni lililo jema) sisi wenyewe na kwa watu wengine wote wasioamini.

5.16  Furahini siku zote;

5.17  ombeni bila kukoma;

5.18  shukuruni kwa kila jambo; maana hayo ni mapenzi ya Mungu kwenu katika Kristo Yesu.

5.19  Msimzimishe Roho;

5.20  msitweze unabii;

5.21  jaribuni mambo yote; lishikeni lililo jema;

5.22  jitengeni na ubaya wa kila namna.

UFAFANUZI-Maagizo ya Mwisho II.

Waandishi wameshawaeleza Wathesalonike moja ya mapenzi ya Mungu ambayo ni kutakaswa kwao (4:3) na hapa wanaendelea kuwaonyesha mapenzi ya Mungu kwao ambayo ni kufurahi siku zote, kuomba bila kukoma na kushukuru kwa kila jambo (5:16-18). Pamoja na kuwa katika mateso wanatakiwa kufurahi siku zote, kuomba bila kukoma na kushukuru kwa kila jambo. Kwa kusoma barua hii, tunajua haya ni mambo ambayo waandishi wenyewe waliyaishi.

Kuhusu unabii ambao ni kazi ya Roho mtakatifu katika kanisa waandishi wanawaambia kanisa kwamba wasimzimishe Roho (5:19), wala wasitweze (Wasiudharau) unabii (5:20) ila waujaribu (Waupime kama uko sawa) na baada ya kuupima wachukue ule ilio katika kweli (5:21). Roho mtakaatifu anaweza kuzimishwa kwa kutokumruhusu mwenye unabii kunena (5:19), na hata unabii ukitolewa, unaweza usizingatiwe au kusiwe na mwitikio wowote kuhusu unabii huo (5:20). Haya mambo waamini wanaambiwa wasifanye, bali waupime unabii na kuangalia kama unaendana na maagizo ya Bwana (5:21) na kama hauendani na maagizo ya Bwana wajitenge nao (5:22). Mistari ya 21 na 22 unaweza kuwa na maana zaidi ya kuhusiana na unabii.

TUNAJIFUNZA NINI?

1. Tufurahi siku zote pamoja na kuwepo kwa mateso na changamoto. Kwa kuwa sisi waamini tuna tumaini kubwa kuliko mtu mwingine yeyote katika dunia hii, hivyo ni muhimu kujikumbusha hilo pale tunapokuwa katika mateso ili tujawe na furaha. Na kufurahi kwetu siku zote pamoja na kuwepo kwa mateso ni mapenzi ya Mungu kwetu. Nina uhakika ukifukuzwa kazi kwa sababu ya imani, ni jambo ambalo litakuumiza kwa sababu kazi yako inahusiana moja kwa moja na kipato chako. Lakini maandiko haya yanatutia moyo kwamba tukipitia hali kama hizo tukumbuke kwamba tuna tumaini kubwa la kuishi milele na kristo na maisha tunayoyaishi hapa duniani sasa ni ya muda mfupi. Kumbukumbu ya tumaini hili ndio itakuwa sababu ya kufurahi hata wakati wa nyakati kama hizi.

2. Tuombe bila kukoma. Hii inatufundisha kwamba hakuna kikomo cha kuomba kabla Yesu hajarudi. Kuna wakati waamini wanasema hawana mambo ya kuyaombea lakini kwa vile tulivyojifunza kwenye barua hii, mambo ya kuombea ni mengi sana. Moja likiwa ni kuwaombea waamini wachanga, hao tu tukianza kuwaombea hatuwezi kuwamaliza. Kwa mfano wa maombi waliyokuwa wanafanya waandishi na yale waliyoyaandika katika barua hii tunajifunza kuwa watu hawa hawakuwa wabinafsi. Maombi yanatakiwa kuwa kwa ajili ya waamini na wewe ukiwa sehemu ya waamini na sio kwa ajili yako/yangu tu. Tukiwa na mtazamo huu wa maombi basi tutakuwa na mambo ya kuyaombea kila siku. Maisha ya maombi ni mapenzi ya Mungu kwetu.

3. Kuishi maisha ya shukrani. Waandishi wanatufundisha kuwa watu wa shukrani na wametufundishwa kwa wao kuwa  mfano mzuri. Tumeona barua hii imejaa shukrani kwa Mungu (1:2, 2:13 na 3:9) kwa kuwa wao ni waalimu wa kile wanachokifanya. Baada ya kuonyesha mfano ndio wanatutaka na sisi kuwa watu waliojaa shukrani. Na shukrani zao katika barua hii hazikuwa kuhusu Mungu alivyofanya kwao tu, bali pia vile Mungu alivyofanya kwa Wathesalonike. Huu ni moyo ambao waamini tunatakiwa kuwa nao. Tutoke katika ubinafsi. Tuwe watu wa shukrani kwa Mungu kila siku kwa ajili ya yale anayofanya kwa wengine na kwetu pia, na haya ni mapenzi ya Mungu kwetu.

4. Tusidharau unabii unaotoka kwa vinywa vya waamini ambao Mungu amewapa huduma ya unabii.  Mungu amewapa waamini wenzetu huduma/karama ya unabii hivyo hatutakiwi kudharau maneno ya kinabii yahusuyo Kanisa kwa ujumla au yahusuyo maisha ya mwamini mmoja mmoja. Pamoja na kweli hiyo tunatakiwa tuujaribu unabii. Njia ya kuujaribu unabii ni kuangalia kama haupingani na neno la Mungu/maagizo ya Bwana yaliyowekwa wazi tayari (kwetu sisi ni Biblia). Pamoja na kwamba kuna wingu kubwa la manabii wa uongo, bado Mungu ana manabii wa kweli. Wingu la manabii wa uongo lisitufanye tuukatae unabii kwa ujumla (kumzimisha Roho atoapo unabii kupitia watu wake) au kudharau unabii unapotolewa. Mmoja wa waandishi hawa alikuwa ni nabii, kwa hiyo anaelewa vizuri wanachokisema (Matendo 15:32).

5. Tujitenge na kila aina ya ubaya. Kama ambavyo tumefafanua kwamba Mstari wa 21 na 22 unazungumza pia kuhusu ujumla wa kuenenda kwetu sisi na sio tu kuhusu unabii peke yake, basi kama waamini tunaitwa kujitenga na ubaya wa kila namna. Ni wito wetu kujitenga na ubaya wa kila namna (Kutokushiriki) na kufuata lile lililo jema. Hii ni jukumu la kanisa kwa pamoja na ni jukumu la mwamini mmoja mmoja pia. Kama mwamini, sitakiwi kuona haya wala kujiuliza watu wengine watanionaje inapokuja kwenye ubaya na wema. Sisi tunatakiwa kushirikiana na wema kila wakati na kukataa ubaya.

5.23  Mungu wa amani mwenyewe awatakase kabisa; nanyi nafsi zenu na roho zenu na miili yenu mhifadhiwe mwe kamili, bila lawama, wakati wa kuja kwake Bwana wetu Yesu Kristo.

5.24  Yeye ni mwaminifu ambaye awaita, naye atafanya.

5.25  Ndugu, tuombeeni.

5.26  Wasalimuni ndugu wote kwa busu takatifu.

5.27  Nawaapisha kwa Bwana, ndugu wote wasomewe waraka huu.

5.28  Neema ya Bwana wetu Yesu Kristo na iwe pamoja nanyi.

UFAFANUZI- Hitimisho la barua

Hitimisho la barua ni maombi kama lilivyokuwa hitimisho la sehemu ya kwanza kabla ya sehemu ya pili ya maelekezo (3:11-13). Maombi ya sehemu hizi mbili yanafanana; yote ni maombi ya kuwaombea Wathesalonike kwamba watakaswe kabisa na kuwa katika hali ya utakaso hadi wakati wa kuja kwake Bwana mara ya pili. Hivyo, katika sehemu hii waandishi wanawaombea Wathesalonike kwamba Mungu awatakase kabisa nafsi, miili na roho zao na kwa ujumla huo wahifadhiwe, wawe bila lawama wakati wa kuja kwake Bwana Yesu kristo (5:23). Na wanasema wana uhakika Mungu aliyewaita (Angalia pia 2:12 na 4:7) atafanya hivyo (atawatakasa kabisa) kwa sababu ya uaminifu wake (5:24). Pamoja na kuwa waombaji, waandishi nao wanaomba waombewe na Wathesalonike (5:25).

Mwisho, wanawaambia Wathesalonike wasalimiane kwa busu takatifu (5:26) na Paulo anawaambia ndugu wote wasomewe barua hii (5:27). Barua inaisha na salamu tofauti kidogo na ile ya mwanzoni mwa barua, hapa wanasema “Neema ya Bwana wetu Yesu Kristo na iwe pamoja nanyi” (5:28) mwanzoni walisema “Neema na iwe kwenu na amani.”

TUNAJIUNZA NINI?

1. Mungu ametuitia utakaso (4:7) kwa kuwa ni mapenzi yake sisi kutakaswa (4:3) na yeye ni mwaminifu atatutakasa kabisa (5:24) na kutuifadhi ili tuwe bila lawama wakati wa kuja kwake Bwana Yesu (3:13 na 5:23). Kama ambavyo tumejifunza kwamba katika barua hii utakaso/kutakaswa, ni mchakato wa kutolewa katika maisha ya dhambi (kutengwa na dhambi) ambao Mungu anaufanya kwetu na sisi tunawajibu wa kuitikia (4:1-8) kwa kuepuka kila kitu ambacho Mungu anatufundisha kukiepuka. Hili ni jambo la muendelezo na litakamilika wakati wa kurudi kwake Bwana wetu Yesu kristo. Mungu hutumia neno lake na Roho wake kuendelea kufunua kila aina ya dhambi ndani yetu. Hivyo, ni wajibu wetu kuitikia kwa kuacha kila dhambi ambayo Mungu anaifunua kwa kutuonyesha. Mungu katika uaminifu wake hafanyi jambo hili kwa kutulazimisha (hatuwi kama roboti katika jambo hili) bali anatuagiza kukubali maagizo yake. Tuna nafasi ya kufanya kama waamini katika kuitikia kazi hii Mungu anayoifanya ndani yetu.

2. Mlengo mkubwa wa Maombi. Kwa maombi tuliyoyasoma katika sehemu ya kwanza (3:11-13) na sehemu ya pili (5:23-28), tunaona wenzetu walioomba sana kuhusu maisha mapya ya imani ya Wathesalonike. Mara nyingi katika kizazi chetu, maombi na maombezi yamekuwa yanahusiana sana na mahitaji ya mwili (yaani chakula, mavazi na maradhi), ziada ya maisha (magari na vyeo kazini) na matatizo ya kimwili (magonjwa), mambo ambayo siyo mabaya hata kidogo. Hata hivyo, msisitizo wa maombi kwa ajili ya waamini kubadilishwa na kukua katika maisha yao ya rohoni umekuwa mdogo sana. Nafikiri ni nadra sana kuona maombi na maombezi maalumu yanayolenga kuwaombea waamini watoke katika dhambi wanazozifanya kila siku. Tunatakiwa kurudi kwenye mlengo wa kuzingatia sana maisha ya waamini ya rohoni kuliko haya ya mwilini. Kila mwamini pia ajichunguze na kuangalia ni maombi gani anayoomba mara kwa mara na hatimaye kubadilisha aina ya maombi yake ili yaendane na mitume hawa ambao ni mfano mzuri katika maisha yetu ya imani.

Kwa kuwa katika sehemu ya pili, yaani kuanzia sura ya 4:1-5:28 tumejifunza kwamba hii ni sehemu ya maelekezo ambayo tunatakiwa kufuata kama waandishi wanavyofundisha, unaweza kujiuliza kwa nini leo waamini hatusalimiani kwa busu takatifu?

Maelekezo ya kusalimiana kwa busu takatifu yapo katika sehemu tano katika Agano Jipya. Sehemu nyingine ni Warumi 16:16, 1 Wakorintho 16:20, 2 Wakorintho 13:12, na 1 Petro 5:14. Maelekezo haya yote yamo katika sehemu ya salamu ambayo ilikuwa mwishoni mwa barua. Kusalimiana kwa busu ilikuwa desturi ya kiyahudi hasa kati ya ndugu au marafiki (Mwanzo 33:4, 45:15 na 1 Samweli 20:41), na kanisa la kwanza liliendelea na utamaduni huu.

Kwa sababu za kitamaduni, leo sisi bado tunatii maagizo ya kusalimiana, lakini tunatumia kushikana mikono au kukumbatiana kama mbadala wa busu. Tunajifunza kanuni ya kusalimiana lakini tunabadilisha njia ya utekelezaji, badala ya busu tunasalimiana kwa mikono au kukumbatiana. Hivyo hatujaacha kutii neno la Mungu, ingawa tumebadilisha njia ya utekelezaji kulingana na mazingira na utamaduni wetu.

Morris, L. The Epistles of Paul to the Thessalonians. Tyndale Press, 1971

Holmes, Michael .1998. The NIV Application commentary:1 and 2 Thessalonians. Zondervan, Grand Rapids, Michigan.

Williams J, David.1992. New International Biblical Commentary: 1 and 2 Thessalonians. Hendrickson Publishers, Peabody, Massachusetts.

Fee, Gordon.2009.  New International Commentary on New Testament : The first and second Letters to the Thessalonians. Eedmans Publishing Co, Grand Rapids Michigan. Kindle ebook

Keener, S Craig. The IVP Bible background commentary. Intervarsity Press. 2014

Harold W Hoehner. Ephesians: An Exegetical Commentary. Baker Academic. 2002